Sýslumaður verðmetur eign langt undir fasteignamati - Réttargæslu vantar fyrir gerðarþola

Í nýlegum fjárnámsúrskurði mat fulltrúi sýslumannsins í Reykjavík eign, sem bent var á, langt undir fasteignamat eignarinnar.  Samkvæmt skrá Fasteignaskrár Íslands er fasteignamat eignarinnar kr. 27.550.000, fulltrúi sýslumanns mat hana á 20 m.kr.  Í þessu tiltekna máli skipti þetta ekki sköpum, þar sem staða lána (uppfærð miðað við dagsgengi) var vel umfram hærri töluna.

Stóra málið hér er að stærsti "fasteignasali" landsins, þ.e. sýslumaðurinn í Reykjavík, telur fasteignamat ekki endurspegla markaðsverðmæti eigna, eins og lög um fasteignamat segja til um.  Þetta er meiriháttar mál.  Ástæðan er einföld.  Allir bankarnir bjóða fólki upp á sértæka skuldaaðlögun, í gegn um dómstóla getur fólk farið í greiðsluaðlögun og síðan býður Arion banki upp á að færa lán niður í 110% af fasteignamati.  Ef sá aðili, sem hér á í hlut, hefði verið að fara í sértæka skuldaaðlögun og skuldir verið færðar niður í 110% af fasteignamati, þá hefðu eftirstöðvar skulda numið 30,3 m.kr.  Væri aftur miðað við mat fulltrúa sýslumanns væru eftirstöðvarnar 22 m.kr.  Munurinn er 8,3 m.kr. sem er lækkun um 27,4%.  (30,3 m.kr. eru auk þess 37,7% hærri tala en 22 m.kr. fyrir þá sem vilja gera samanburðinn í þá áttina.)

Í mínum huga kallar þessi niðurstaða fulltrúa sýslumanns, sem sýslumaðurinn hefur að sjálfsögðu lagt blessun sína yfir, á gagngera endurskoðun fasteignamats ekki seinna en strax.  Matið sem tók gildi 31. desember sl. er greinilega kolrangt.  Ég held líka að breyta þurfi viðmiði sem notað er við ákvörðun fasteignamats.  Á vef Fasteignaskrár Íslands segir um fasteignamatið:

Hvað er fasteignamat?

Fasteignamat er gangverð, umreiknað til staðgreiðslu, sem ætla má að eignin hefði haft í kaupum og sölum í febrúarmánuði, miðað við heimila og mögulega nýtingu fasteignarinnar á hverjum tíma. Nýtt febrúarverðlag er ákvarðað í maí mánuði ár hvert. Mat samkvæmt hinu nýja verðlagi tekur gildi í árslok.

Um þessar mundir er lítil velta á fasteignamarkaði, en á móti er mikið að gera hjá sýslumönnum.  Þeir eru daginn inn og daginn út að met verð fasteigna.  Er ekki nauðsynlegt að Fasteignaskrá Íslands horfi til ákvarðanna sýslumannanna, auk þess að skoða tölur í kaupsamningum?

Það er annað í þessu tiltekna máli, sem vekur athygli.  Gerðarþoli virðist ekki hafa haft fjárhagslega burði til að verja sig í málinu og þess vegna fór málið í fjárnám öðru fremur, en að málstaður gerðabeiðanda hafi verið svo óyggjandi.  Hér er nefnilega á ferðinni enn eitt myntkörfumálið.  Staðreyndin er að almenningur hefur almennt ekki fjárhagslega getu til að verja sig gegn hvort heldur réttmætum eða óréttmætum kröfum fjármálafyrirtækjanna.  Í fyrsta lagi er leiksviðinu rangt stillt upp.  Stefnandi í fjárnámsbeiðnum er oft með mörg máli í gangi í einu hjá viðkomandi dómstóli.  Sami dómari dæmir í öllum málunum og lögmaður stefnanda þarf ekki einu sinni að yfirgefa réttarsalinn milli mála.  Hinn stefndi kemur því inn í dómsal, þar sem fyrir eru tveir aðilar sem hafa verið að ræða saman um fjárnámsbeiðnir allan daginn.  Dómarinn er búinn að heyra sama málflutning aftur og aftur og lögmaður stefnanda vísar jafnvel til þess að um sams konar mál sé að ræða.  Hlutleysið er greinilega brotið, þar sem hinn stefndi stendur ekki frammi fyrir óhlutdrægum dómara.  Dómarinn getur ekki verið óhlutdrægur hafi hann haft lögmann stefnanda inni hjá sér sem sessunaut mál eftir mál og sessunauturinn hefur tækifæri til að vísa til mála sem áður hefur verið úrskurðað í.  Vissulega er dómsalur opinn,en hin almenna regla er að málsaðilar bíða fyrir utan þar til kemur að þeirra máli.  Vörnin er því í óréttlátri stöðu frá upphafi gagnvart sókninni.

Hér verður að gera tvenns konar breytingar.  Í fyrsta lagi, þá verður að skipa fólki réttargæslumann hafi það ekki efni á því.  Lendi tveir menn í slagsmálum, þar sem annar missir tönn, þá geta báðir átt möguleika á að ríkið skipi þeim réttargæslumann.  Standi einstaklingur aftur frammi fyrir því að missa aleigu sína, þá er ætlast til þess að hann finni sér lögfræðing sjálfur.  Það er ekki sanngjarnt.  Hvaða lögmaður er tilbúinn að setja tíma sinn í mál, sem hann fær líklega seint og illa greitt fyrir hvort sem það vinnst eða tapast?  Og er ekki líklegast að þeir lögmenn sem taka minnst fyrir störf sín hafi minnsta reynslu?  Staða einstaklingsins er því höll alveg frá upphafi og ekki skánar hún þegar inn í réttarsalinn er komið.  Það er atriði tvö.  Þó það skapi óhagræði fyrir dómskerfið þá verður að koma í veg fyrir að lögmenn, sem reka mörg fjárnámsmál í beit, geti gert sig heimakomna hjá einum tilteknum dómara.  Lögmenn verði krafðir um að leggja hvert mál fyrir sig fyrir dómara og gert óheimilt að vitna til fyrri mála sem lögð voru fyrir sama dómara sama dag.  Allar slíkar tilvísanir skekkja réttarstöðu málsaðila.  Málsaðilar standi jafnfætis strax frá upphafi með því að báðir gangi til dómsalar þegar málið er "kallað upp".  Við núverandi ástand lítur út fyrir að málsaðili sé bara einn, en dómendur tveir.

Fleiri gætu vafalaust nefnt önnur atriði til bóta og hvet ég fólk til að gera það.

Jón Ásgeir hlýtur að það þurfa að borga skatt af þessu

Hér finnst mér borgleggjandi að Jón Ásgeir Jóhannesson hafi þurft að gefa þessa eftirgjöf um til skatts eða ef þetta var gjöf, þá hafi hún verið skattskyld.  Ríkisskattsstjóri hefur gefið upp að heimilin í landinu verði að greiða skatt verði eignamyndun af leiðréttingu lána uppfylli sú leiðrétting ekki skilyrði skattsins.  Hann hefur einnig gefið út að þeir þeir stafsmenn Kaupþings, sem fengu niðurfellingu ábyrgða, þurfi að greiða skatt vegna þess.  Liggur þá ekki beinast við að skoða skattframtal Jóns Ásgeirs og skoða hvort hann hafi annað skráð þessa gjöf til sín (upphæðin var jú greidd inn á einkareikning hans) og þar með greitt skatt af henni eða gefið upp niðurfellingu skuldarinnar hjá einkahlutafélaginu og séð til þess að það greiddi skattinn.

Þessi gjörningur, og aðrir í svipaðir, er enn ein blauta tuskan í andlit þjóðarinnar.  Hann sýnir að menn töldu sig yfir lög hafna og gætu gert hvað sem var.  Þeir voru að leika sér í spili sem líklegast heitir "Siðblinda".  Spilið gengur út á að finna eins fáránlega leið og hægt er til að kreista peninga út úr bankakerfinu og koma þeim undan skatti.  Við erum búin að sjá:

• félag keypt á slikk, það síðan selt viðskiptafélaga fyrir háa upphæð með veði í því sjálfu og svo selt til baka fyrir tvöfalt hærri upp með ennþá hærra veði í því sjálfu;
• viðskiptaveldi selt eigendum sínum með láni frá banka með veði í viðskiptaveldinu svo hægt sé að greiða eigin lán í bankanum;
• fyrirtæki keypt af viðskiptafélaga, það selt eigendunum í skuldsettri yfirtöku með veði í fyrirtækinu, lán tekið fyrir kaupunum til að greiða sér út margfalt upprunalegt kaupverðið í arð;
• og það vinsælasta að banki láni félagi A pening, sem endurlánaði hann til félags B, sem keypti yfirveðsett hlutabréf í bankanum á yfirverði af félagi C í þeim tilgangi að halda uppi verði á hlutabréfum í bankanum og svo félag C gæti endurgreitt bankanum;
• skúffufélagi í eigu viðskiptafélaga veitt lán, sem tekið var að láni hjá banka, og peningurinn greiddur inn á persónulegan reikning viðskiptafélagans;
• félag tekur hátt lán í banka til að greiða eiganda sínum hærri arð en félagið stendur undir;
• skúffufyrirtæki A tekur lán í banka A til að kaupa hlutabréf í banka B, framselja hlutabréfin til skúffufyrirtækis C á ennþá hærra verði sem tekur lán í banka A, B eða C, endurgreiðir banka A upprunalega lánið, greiðir sjálfum sér arð út úr skúffufyrirtæki A og setur skúffufyrirtæki B á hausinn.

Hvað ætli það séu til margar útgáfur af þessu bulli?  Niðurstaðan í öllu þessu er að bankarnir tapa sínu fé, en eigendurnir maka krókinn.

Það væri fróðlegt, ef einhver vissi nákvæmlega hve háar upphæðir félög tengd helstu leikendum siðblinduleikverksins fengu að láni í hjá bönkum í eigu þessara sömu leikenda.  Þessi peningur hvarf nefnilega ekki bara si svona.  Peningar eru eins og orka, þeir eyðast ekki færast bara á milli manna.  Noti ég milljarð til að kaupa fyrirtæki, þá er eigandi þess með milljarð í höndunum.  Sá notar milljarðinn til að kaupa annað fyrirtæki og notar milljarðinn í þeim viðskiptum (eða greiðir upp lán sem mér sýnist lítið hafa verið gert af).  Svona heldur þetta áfram, þar til einhver ákveður að setja restina af peningunum inn á bankareikning.  Peningarnir hverfa sem sagt ekki og því er hægt að finna þá.  Vonandi er sérstakur saksóknari á fullu í leitinni og vísar síðan málum í stórum stíl til skattsins.  Ég held nefnilega að Al Capone leiðin sé líklegust til árangurs.

Fons afskrifaði milljarðslán tveimur árum fyrir gjalddaga

Kaupþing og Glitnir veðsettu húsnæðislánasöfn sín

Það hefur fyrir löngu komið fram, að það voru Kaupþing og Glitnir sem veðsettu hluta húsnæðislánasafna sinna gegn fyrirgreiðslu frá Seðlabankanum.  Að vera með eitthvað pukur í kringum það er fráleitt.  Mig minnir að það hafi meira að segja komið fram að sá hluti sem Kaupþing fékk að láni gegn veðunum hafi verið í kringum 180 milljarðar, meðan talan hjá Glitni hafi verið 130 milljarðar.  Í skýrslu skiptastjóra Kaupþings (Ólafs Garðarssonar) kemur fram að banki var með 222 milljarða í endurhverfum viðskiptum og er ekki ólíklegt að húsnæðislánin hafi að hluta verið sett sem trygging fyrir þessu.

Hugsanlega þarf að tvöfalda þessar tölur til að finna út húsnæðislánin sem þannig voru bundin.  Helgast það af því að eingöngu var lánað fyrir helmingi tryggingarveðanna, þ.e. hafi bankinn fengið 100 milljarða, þá lagði hann fram 200 milljarða í tryggingu.

Veitir ekki upplýsingar um veð