Hver á bílinn minn? En húsið mitt?

Hér á landi eru nokkur ákaflega sérstök fyrirtæki.  Þau lána m.a. í stórum stíl til bílakaupa.  Áður fyrr kölluðu þau sig fjármögnunarleigur, en Hæstiréttur komst að því í nokkrum málum á síðasta ári, að þau eru bara ósköp venjulegar útlánsstofnanir.  Því miður eru fyrirtækin ekki ennþá búin að átta sig á þessari staðreynd og þau eru heldur ekki búin að átta sig á innihaldi dóma Hæstaréttar nr. 92/2010 og 153/2010 frá 16. júní 2010, en í þeim komst rétturinn að því að bílasamningar sem SP-fjármögnun og Lýsing sögðu að væru leigusamningar væru í reynd lánssamningar.

Sigurður E. Vilhelmsson, eiginmaður Eyglóar Harðardóttur þingmanns, hefur sent stjórnsýslukæru til innanríkisráðuneytisins, þar sem Umferðastofa neitar að verða við beiðni hans um að bíllinn sem hann keypti árið 2004 verði skráður á hann.  Rök Umferðarstofu er að Sigurður eignist ekki bílinn fyrr en hann hefur greitt síðustu afborgun bílasamningsins við SP-fjármögnun.  Mér virðist rök Umferðarstofu vera að Sigurður eignist ekki bílinn fyrr en hann fær í hendur stimplað uppgreitt skuldabréfið.

Mikið er ég heppinn að Umferðarstofa heldur ekki utan um eignarskráningu fasteigna.  Því samkvæmt rökum Umferðarstofu, þá er ég ekki réttilega skráður eigandi hússins míns, ekki einu sinni meðeigandi, þar sem ég hef ekki greitt upp lánin sem hvíla á því.  Samkvæmt lögskýringu Umferðarstofu, þá ætti húsið mitt að vera skráð á lánveitendur mína í líkum hlutföllum og þeir hafa lánað mér!  Sá er þó munurinn á húsnæðislánum mínum og láni vegna bifreiðakaupanna, að húsnæðislánin eru með veð í húsinu mínu, en bíllinn er veðbandalaus.

Skráður eigandi bifreiðar hefur mikið að segja um bifreiðina.  Eitt af því sem hann hefur rétt á er að veðsetja bifreiðina.  SP-fjármögnun gæti því ákveðið að setja veðbönd á bifreið Sigurðar Vilhelmssonar án þess að þurfa samþykki Sigurðar til þess.  Sigurður aftur gæti ekki veðsett bifreiðina nema með samþykki SP-fjármögnunar.  Samt hefur umrædd bifreið aldrei verið í umsjón SP-fjármögnunar og líklegast bara örsjaldan verið lagt nálægt fyrirtækinu.  Starfsmaður SP-fjármögnunar hefur mér vitanlega aldrei komið upp í bifreiðina og SP-fjármögnun lagði hvorki til að umrædd bifreið væri keypt né hafði nokkuð um kaupverðið að segja.  Líklegast var eina aðkoma SP-fjármögnunar að kaupunum, að fyrirtækið veitti lán til kaupanna og hugsanlega aðeins fyrir hluta kaupverðsins.

Nú er ég, sem betur fer, ekki í viðskiptum við SP-fjármögnun, en tók bílalán hjá Glitni á sínum tíma.  Síðan hefur þessi lögaðili (er með sérstaka kennitölu) heitið Glitnir-fjármögnun, Íslandsbanki - fjármögnun og loks Ergo (hvers konar nafn er þetta?).  Ég talaði aldrei við Glitni þegar ég keypti bílinn, heldur sá bílasölumaður um að gera samninginn við mig.  Hann hafði mér vitanlega ekki menntun til að gera slíka samninga, en vann verk sitt samt vel.  Ég gerði bílasamning sem gekk út á að "bankinn átti bílinn", þ.e. einhvers konar leigusamning, sem ég vissi svo sem að var lánssamningur.  Þrátt fyrir að "bankinn á bílinn" ákvæðið, þá hef ég greitt bifreiðagjöld og tryggingar allan tímann, og það sem meira er, skatturinn lítur svo á að ég sé eigandi bifreiðarinnar.  Samkvæmt lið 4.3 undir Eignir í árslok í skattframtalinu, þá hefur ríkisskattstjóri skilmerkilega skráð inn bifreiðina á hverju ári frá 2004.  Er það þrátt fyrir að ég var fyrstu þrjú árin með bílinn á rekstrarleigu og gat skilað bílnum að leigutíma loknum án skuldbindinga og eins ef ég hefði kosið að rifta samningnum, þá hefðu ekki orðið neinir eftirmálar af því.  En nú er Hæstiréttur búinn að komast að því, að leigusamningurinn er lánssamningur, skatturinn segir að ég eigi bílinn, en Umferðastofa segir að Ergo eigi hann.  Hver hefur rétt fyrir sér?

Kærði skráningu á bíl

Athugasemdir

[Guðmundur Ásgeirsson, 15.9.2011 kl. 14:45]

Hver hefur rétt fyrir sér? Þú hefur rétt fyrir þér Marinó!

En vissirðu að SP er ekki lengur með starfsleyfi?

[Sumarliði Einar Daðason, 15.9.2011 kl. 14:50]

Enn og aftur góður punktur frá þér!
Hæstiréttur hefur lokaorðið (og skatturinn þar á undan). Umferðastofa er greinilega að skjóta sig í veiku löppina.

[Ásta María H Jensen, 15.9.2011 kl. 15:03]

Á ekki eigandi þá að borga tryggingar og bifreiðagjöld?

[Erlingur Alfreð Jónsson, 15.9.2011 kl. 15:26]

Mér finnst hún ekki góð samlíkingin við eignarhald á húsnæði því húsnæði er með þinglýsta eigendur en bílar eru það að öllu jöfnu ekki, nema kaupsamningi/afsali sé hreinlega þinglýst.  Þó sé ég, og skil vel, hver meiningin með henni er.

Mig langar þó að benda á að kaupsamningar bifreiða eru oft jafnframt afsal, og bera oft titilinn Kaupsamningur/afsal.  Í svona tilfellum sem hér um ræðir er eignarhaldið því skráð vegna ákvæða í fjármögnunarsamningi og skv. eigendaskiptatillkynningu sem sami bílasali og gerði afsalið sér um.  Bílasalinn hefur því ranglega tilkynnt hver er nýr eigandi bifreiðar eftir forskrift fjármögnunarsamnings.  Þeir voru í sömu villu og almenningur hvað þetta varðar.

Bifreiðin í fréttinni var keypt af Heklu.  Þannig er mjög líklega til kaupsamningur sem tilgreinir Sigurð sem kaupanda bifreiðarinnar þar sem Hekla afsalar jafnframt eignarétti til hans á sama tíma.  Það væri fróðlegt að vita hvort ekki sé nóg að þinglýsa þessu skjali, sem n.b. er útbúið af löggiltum bílasala í tilvikum sem þessum, og þar með er eignarhaldið klárlega orðið Sigurðar.  Umferðarstofa gæti ekki annað en farið eftir slíku þinglýstu skjali.

[HA (IP-tala skráð) 16.9.2011 kl. 01:56]

Erlingur, það breytir því ekki að bæði húsnæði og bifreið eru skráð sem eign í skattskýrslu viðkomandi kaupanda/lántaka. Enda er ekki venja né þörf á að þinglýsa bifreiðakaupum, sama hvernig bíllinn er fjármagnaður. Spurningin er: hvers vegna er þetta misræmi, að bíllinn sé annars vegar skráður á viðkomandi lánafyrirtæki hjá umferðastofu en á nafn lántaka hjá skattinum hins vegar? Hvor aðilinn er með réttar upplýsingar? Er ekki tími kominn á að opinberir aðilar svari þessari spurningu? 

[Sigurður #1 (IP-tala skráð) 16.9.2011 kl. 09:09]

Hæstiréttur er búinn að taka af allan vafa um að þessir bílar voru aldrei í leigu.

Þetta voru aldrei leigusamningar, heldur lánasamningar.

Það liggur svo fyrir að lánafyrirtækin hafa ALDREI skráð þessa bíla sem eign í sitt bókhald, né skattframtölum.

Þess vegna þarf ekkert að ræða hvort eigendaskráningin sé röng á þessum bílum.

Það eina sem þarf að ræða er hvers vegna það þorir aldrei neinn að slá á puttana á þessum fjármálafyrirtækjum.

Þau virðast alltaf geta gert nákvæmlega það sem þeim dettur í hug, og þurfa aldrei að hafa áhyggjur af neinum afleiðingum.

[Erlingur Alfreð Jónsson, 16.9.2011 kl. 10:00]

Jú, þetta er allt algjörlega rétt hjá þér, HA.  Það er svo löngu orðið tímabært að opinberir aðilar svari þessari spurningu um eignarhald bifreiða, sem og öðrum spurningum varðandi rétt almennings til neytendaréttar og sanngjarnrar málsmeðferðar vegna stöðu sem almenningur ber enga ábyrgð á.  Að sjáfsögðu á ekki að þurfa þinglýsa kaupsamningi bifreiðar til að sanna rétt eignarhald, slíkt er þrautaleið.  Enda er ég algjörlega sannfærður um að þessi háttsemi fjármögnunarfyrirtækjanna um eignarhald bifreiða á samningstíma er tilraun til að komast hjá ákvæðum laga um neytendalán um endurheimt eignaréttar ef um vanskil er að ræða.  Ef Neytendastofa væri virk væri hún fyrir löngu búinn að óska útskýringa frá þessum fyrirtækjum hvernig svona starfshættir við endurheimt eignaréttar, ef um vanskil er að ræða, samræmast ákvæðum laga um neytendalán.

Mínar skoðanir á þessum málum eru lýðnum ljósar í mínum eigin skrifum á vefnum.

[Billi bilaði, 16.9.2011 kl. 14:52]

Það er engu við þetta að bæta, annað en að svara spurningunni "hvers konar nafn er Ergo". Það er eflaust tekið upp vegna frægðarsagna sem sagðar voru af fyrirtæki úti í hinum stóra heimi sem bar sama nafn, og verðlaunaði sölumenn sína með vændiskonum á samkomu, og því meira sem þú hafðir selt, því dýrari vændiskonum hafðir þú aðgang að.

A.m.k. er þetta eina skýringin sem ég finn, og hugsa allt af um þegar ég sé þessar hræðilegu grænkanínuauglýsingar þeirra.