Enn fjölgar í hópnum

Það er fagnaðarefni að sjá þessa yfirlýsingu frá Starfsmannafélagi Reykjavíkurborgar.  Nú vil ég sjá svona yfirlýsingu frá fleiri samtökum launafólks, vinnustaðasamtökum, félagasamtökum og prestum.  Ég trúi því ekki, að fólki komi þetta ekki við eða þetta snerti ekki stóran hluta landsmanna.  Það eru að koma brestir í þvermóðsku ríkisstjórnarinnar og berja þarf í þá af krafti.  Hagsmunasamtök heimilanna hvetja því alla sem vettlingnum geta valdið að leggjast á árarnar með okkur og sigla heimilunum í örugga höfn.  Það verður m.a. gert með því að sem flestir sendi frá sér yfirlýsingu á borð við þá sem kom frá Starfsmannafélagi Reykjavíkurborgar.  Dropinn holar steininn og fjölgi dropunum, þá gengur hraðar í gegnum steininn.

Vilja að lánveitendur beri ábyrgð

Seðlabankastjóri sér ljósið

Þeim fjölgar hér á landi, sem taka undir þann málflutning Hagsmunasamtaka heimilanna að leiðrétting á lánum (í þessu tilfelli gengisbundnum lánum) heimilanna og fyrirtækja er forsenda fyrir efnahagslegum bata.  Haft var eftir Má Guðmundssyni, Seðlabankastjóra, í hádegisfréttum Útvarpsins að

yrðu erlendrar skuldir heimilanna endurskipulagar myndi það auðvelda okkur að komast út úr þessari efnahagsklemmu sem við erum nú í

Viðtalið við Seðlabankastjóra má heyra með því að smella á þennan hlekk:  Hádegisfréttir 24. september 2009. (Það er strax eftir að yfirlit frétta hefur verið lesið upp.)

Nú er spurningin hvort stjórnmálamennirnir séu að hlusta.

Ég túlka orð Más þannig, að hægt verði að lækka (og jafnvel stórlækka) stýrivexti og (gjör)breyta vaxtastefnunni, ef bara væri farið í þá endurskipulagningu á skuldum heimilanna og fyrirtækjanna, sem Hagsmunasamtök heimilanna hafa talað fyrir í rúma átta mánuði.  Við höfum ítrekað bent á efnahagsleg rök fyrir slíkri aðgerð án þess að tengja það við vexti eða vaxtastefnu Seðlabankans.  Orð Seðlabankastjóra eru því kærkomin viðbót í sarpinn, en þar eru fyrir lagaleg rök, viðskiptaleg rök, efnahagsleg rök, siðfræðileg rök, félagsleg rök og pólitísk rök, auk raka fyrir réttlæti, sanngirni og jafnræði.

Hvaða stöðugleiki er mikilvægur?

Já, hvaða stöðugleiki er mikilvægastur?  Maður getur ekki annað en spurt sig þessarar spurningar eftir að niðurstaða peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands er ljós.  Ekki það að ákvörðunin komi á óvart, þar sem forsendur fyrri ákvarðana um vaxtastig hafa ekkert breyst.

En svo ég svari spurningunni, þá sýnist mér að sá stöðugleiki sem sé mikilvægastur sé stöðugleiki stöðnunar, hárra vaxta og lágs atvinnustigs.  Ef menn eru að verja krónuna, þá hefur það greinilega mistekist, þar sem vaxtastig SÍ hefur lítið gert til að hjálpa krónunni til að endurheimta styrk.  Vissulega vitum við ekki hvort krónan væri veikari, ef vextirnir væru lægri, en hátt vaxtastig er ígildi veikari krónu.  Þurfi atvinnulífið og heimilin að greiða 5-7% of háa vexti, þá er það alveg jafnslæmt, ef ekki verra en að krónan væri þessum prósentum veikari.  Einnig má færa sterk rök fyrir því að háir stýrivextir gefi til kynna að trú SÍ á efnahagsumbótum hér á landi sé lítil.  En þá á móti hvernig eiga umbæturnar að eiga sér stað, ef SÍ þrengir sífellt svigrúmið til umbóta með vaxtastefnu sinni.

Ég hef áður nefnt að mér finnst rökvilla í því að halda þurfi stýrivöxtum háum þar til gjaldeyrishöftunum verði aflétt.  Þetta er sama rökvilla og SÍ hefur lent í áður eða nánar tiltekið í mars 2001.  Að mínu áliti, og höfum í huga að ég er bara með tvær gráður í aðgerðarannsóknum, sem oft eru kölluð bestunarfræði, þá er betra að eiga inni möguleika á stýrivaxtahækkun við afnám gjaldeyrishaftanna, en að vera með vextina svo háa þegar höftin eru afnumin, að ekkert svigrúm er til hækkunar vaxtanna nema það hafi í för með sér náðarhögg á atvinnustarfsemi í landinu.  Það eru í mínum huga öll rök fyrir því að lækka stýrivexti skarpt í undanfara afnáms gjaldeyrishaftanna til þess að eiga borð fyrir báru varðandi hækkun þeirra þegar höftin eru afnumin.

Ætli galli sé ekki bara að líkön hagfræðinnar skorti skilning á rökfræði.

Stýrivextir áfram 12%