Tilboð SP-fjármögnunar: Of lítið, of seint

SP-fjármögnun sér sæng sína út breidda og býður lækkun höfuðstóls gengistryggðra bílalána.  Lána sem fyrirtækið mátti ekki bjóða lögum samkvæmt, lán sem voru í ókennilegum sjóðseiningum sem það hafði starfsheimildir til að bjóða, lán sem það sagðist hafa veitt í gjaldeyri til viðskiptavina, þó fyrirtækið hefði ekki heimild til gjaldeyrisviðskipta.

Tökum nú viljann fyrir verkið, þá hefði ég viljað sjá í yfirlýsingu fyrirtækisins, að það bætti ÖLLUM viðskiptavinum sínum sem gengið hefur verið að og verið sviptir bílum sínum, þann skaða sem það hefur valdið þeim.  Ég ítreka ÖLLUM og það innan 14 daga, án undanbragða og án vífillengja.

Í mínum huga er SP-fjármögnun, líkt og Íslandsbanki, að kasta inn handklæðinu.  Fyrirtækin viðurkenna að lánin sem þau veittu standast ekki bókstaf laganna.  Nú á að koma með eitthvað PR stunt korteri áður en Hæstiréttur fellir dóm sinn um lögmæti gengistryggðra lána.  Vissulega getur dómur Hæstaréttar fallið á hvorn veginn sem er og ekkert er öruggt, en miðað við útspil SP-fjármögnunar, sem hefur verið mjög stíft í öllum samskiptum sinum við viðskiptavini, þá eru menn greinilega orðnir sannfærðir um það á hvorn veginn dómurinn fellur.  Það er nokkuð skondið, þar sem SP-fjármögnun vann sitt mál fyrir héraðsdómi í desember.

Á næstu dögum getum við átt von á því að önnur bílalánafyrirtæki komi fram með svipuð tilboð.  Það er gott og blessað, en furðulegt að það hafi tekið menn allan þennan tíma að komast að þessari niðurstöðu.

Annars kíkti ég á síðuna hjá SP-fjármögnun og sá hvers konar kjarnaboð þetta er hjá fyrirtækinu.  Kjósi viðskiptavinir að breyta í verðtryggt lán, þá ber það 7,95% vexti, en sé lánið óverðtryggt, þá eru vextirnir 12,65%.  Miðað við þetta veðjar fyrirtækið á 4,7% verðbólgu.  Fyrirtækið má eiga það, að það viðurkennir, að lítil sem engin breyting verður á greiðslubyrði.  Einnig má segja því til hróss, að það býður lækkunina, þó svo að lántaki greiði lánið upp.  Í þessu öllu les út nokkur atriði.  Eins og ég bendi á að ofan, þá er það spá fyrirtækisins að verðbólga næstu 12 mánuði verði innan við 5%, það er greinilega hrætt við niðurstöðu Hæstaréttar og, þó dómur Hæstaréttar falli fyrirtækinu í hag, að gengi krónunnar eigi eftir að styrkjast verulega.  Út frá þessum þáttum, þá tel ég varhugavert fyrir lántaka að taka þessu tilboði.  Ástæðurnar eru væntanlegur dómur Hæstaréttar, en þó hann falli lántökum í óhag, þá mun frumvarp félagsmálaráðherra setja undir þann leka; greiðslubyrðin er ekkert að breytast; og loks að aftur er SP-fjármögnun að láta viðskiptivini sína taka þá gengisáhættu, sem eðlilegt er að fjármálafyrirtækið taki.  Fjármálafyrirtæki hafa möguleika til að verja sig gegn gengissveiflum, en almennir lántakar geta það ekki.  Þess vegna er ólöglegt að tengja fjárskuldbindingu í íslenskum krónum við dagsgengi erlendra gjaldmiðla!

Lækka bílalán um 20-40%

Heimilin eru ekki aflögufær - Hvar er skjaldborgin?

Mér þykir höggvið í saman knérum.  Enn einu sinni á að leita í vasa heimilanna eftir aur til að laga fjárlagahallann.  Bara svo eitt sé á hreinu:

Heimilin eru ekki botnlaus sjálftökusjóður fyrir misvitra stjórnmálamenn og illa rekin fjármálafyrirtæki.

Hagsmunasamtök heimilanna hafa ítrekað bent á þessa staðreynd og svar ríkisstjórnarinnar er alltaf að hækka skatta.  Hvað halda Jóhanna og Steingrímur að hægt sé að ganga langt?  Nú þegar eru um 60% heimila í verulegum vanda.  Vissulega getur hluti þessa hóps ennþá náð endum saman með herkjum, en það gerir það með því að skera niður útgjöld í naumhyggjuútgjöld og taka út séreignasparnað, hluta af ellilífeyrinum sínum.  Eru uppi einhver plön um að bæta fólki þetta?

Það er halli á ríkissjóði.  Rétt er það.  Og þennan halla þarf að brúa.  Að ganga enn og aftur að stórskuldugum heimilum landsins til að ná í meiri pening gengur ekki.  Nú verður að snúa sér að fjármagnseigendunum, sem neyðarlögin björguðu.  Samkvæmt skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis, þá björguðu neyðarlögin um 1.430 milljörðum kr. af innstæðum einstaklinga og fyrirtækja hér á landi.  Samkvæmt töflu 4 hér fyrir neðan, þá telst embættismönnum í viðskiptaráðuneyti til að ef eingöngu innstæður upp að 5,0 m.kr. hefðu verið tryggðar að fullu, þá hefðu tryggðar innstæður numið 555 milljörðum og ótryggðar því um 775 milljörðum.  Hefði tryggingin verið upp að 10 m.kr., þá hefðu tryggðar innstæður numið 732 milljörðum en ótryggðar 697 milljörðum.  Það sem er ennþá merkilegra og má sjá vísbendingu um í töflu 5 fyrir neðan, er að mjög óverulegur hluti innstæðueigenda átti 5 m.kr. eða meira.  Meðal einstaklinga var þessi tala í lok september 2007 16.212 reikningar af 672.419 voru með innstæðu upp á 5 m.kr. eða meira eða einungis 2,4% og hjá fyrirtækjum var hlutfallið 5.472 reikningar af 56.294 eða 9,7%.  Það er því ljóst að hér á landi er verulega efnuð stétt fjármagnseigenda. 

 

Ef lagður er 10% eignaskattur á innstæður yfir 10 m.kr., bara svo dæmi sé tekið, þá sýnist mér það gefa ríkissjóði um 70 milljarða króna.  Vissulega kæmi það sér illa við einhverja, en 50 milljarða niðurskurður á velferðarkerfinu og skattahækkanir á almenning kemur sér illa við mjög marga.  Ég er alveg meðvitaður um, að þeir sem eiga 10 m.kr. eða meira á bankareikningum urðu líklegast líka fyrir mjög miklu tapi við hrun bankakerfisins.  Staðreyndin er samt sú, að þetta eru þeir sem helst eru aflögufærir og þetta eru líka þeir sem fengu allar sínar innstæður tryggðar, þó svo að áhætta þeirra við að hafa svona háar upphæðir inni á reikningum í bönkunum var alveg sú sama og að eiga hlutafé bönkunum.  Í lagalegum skilningi var þetta tapað fé við fall bankanna, ef ekki hefði komið til ákvæða í neyðarlögunum.  Það sem síðan meira er, er að skattgreiðendur eru að greiða á fjórða hundrað milljarða inn í nýju bankana vegna þess, að þessum innstæðum var bjargað.  Ef ég á að segja eins og er, þá ætti þessi hópur að bjóðast til að greiða tíund til ríkisins.

Jóhanna og Steingrímur lofuðu í febrúar á síðasta ári að slá skjaldborg um heimilin í landinu.  Lítið sést til þeirrar skjaldborgar.  Allar aðgerðir hafa hingað til miðast við að tryggja sem mest og best flæði fjármuna heimilanna til ríkisins og fjármálafyrirtækja, festa eignaupptökuna í sessi, hunsa algjörlega forsendubrest vegna verðtryggðra og gengistryggðra lána og sjá til þess að fólk geti valið milli fjölbreyttra þrotameðferða.  Helsta von heimilanna (og fyrirtækja) hefur verið það sem í fyrstu virtist afar langsótt hugmynd, sem ég kastaði fram hér á þessari síðu í febrúar 2009, þ.e. að gengistrygging væri ólögleg samkvæmt 13. og 14. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðbætur.  Nokkurn veginn á ársafmæli þeirrar færslu féll dómur í Héraðsdómi Reykjavíkur, þar sem dómarinn, Áslaug Björgvinsdóttir, tók í einu og öllu undir málflutning Hagsmunasamtaka heimilanna um gengistrygginguna.  Hún var dæmd ólögleg.  30. apríl féll úrskurður í hinum sama héraðsdómi.  Í þetta sinn úrskurðaði Jón Finnbjörnsson, héraðsdómari, að gengistrygging væri ekki bara ólögleg heldur kæmi engin trygging í staðinn fyrir hana.  NBI hf. (Landsbankinn) varð víst svo um dóminn, að honum var ekki einu sinni áfrýjað (a.m.k. hefur hann ekki komið fram á lista hjá Hæstarétti og áfrýjunarfrestur eru útrunninn).  Það ætlar því að vera dómskerfið, sem skýtur upp skjaldborg um heimilin, ekki stjórnvöld.  Eftir stendur þó enn, að Hæstiréttur á eftir að fella sinn dóm og meðan hann er ekki kominn, ætla ég ekki að fagna.  Síðan er það þetta með forsendubrest verðtryggðra lána.  Það mál er óleyst, þó svo að fordæmi séu komin í formi endurupptöku samninga ýmissa verktaka við Orkuveitu Reykjavíkur og Reykjavíkurborg.  Efnahags- og skattanefnd er að skoða málið, en ekkert hefur komið út úr þeirri vinnu enn.  Eina sem Jóhanna og Steingrímur hugsa um, er að mergsjúga heimilin.  Merkileg stjórnkænska það.

Skattar munu hækka eitthvað

Síðbúnir öskubrandarar frá Danmörku

Ég fékk þessa senda í pósti.  Claus Hjort er fjármálaráðherra Dana.