Staða bankakerfisins 30. september 2008 segir annað

„Vandinn er sá að bankarnir eru með of mikið af eignum í erlendri mynt sem bera lága vexti en of mikið af skuldbindingum í krónum sem bera háa vexti. Það er afar óþægileg staða að vera í og veldur taprekstri þeirra,“ segir Gylfi Magnússon viðskiptaráðherra.

Ég veit ekki frekar en aðrir landsmenn hvernig efnahagsreikningur nýju bankanna lítur út núna, en ef eitthvað er að marka stöðuna við hrun bankanna í byrjun október, þá þarf mikið að hafa breyst til þess að orð viðskiptaráðherra standist.  Skoðum tölur sem er að finna á vef Seðlabanka Íslands.

	Reikningar lánakerfisins
Ma.kr.	Staða í lok tímabils
	Sept.
Eignir:	2008
Innlend útlán og verðbréfaeign, alls:
Bankakerfi	5.187,6
Ýmis lánafyrirtæki	1.083,3
þ.a. bindiskyld lánafyrirtæki	472,6
Lífeyrissjóðir	1.254,4
Tryggingarfélög	56,0
Verðbréfa- og fjárfestingasjóðir	600,8
Útlönd	9.579,6
Lánasjóðir ríkisins	702,5
Milli samtala	18.464,2
Frá dragast innbyrðis viðskipti lánafyrirtækja	-10.759,1
Innlend útlán og verðbréfaeign, alls	7.705,1
Skuldir:
Innlendar skuldir	6.049,5
Innlán og seðlar	1.154,9
Skuldabréf og víxlar	1.221,3
Tryggingarsjóður	69,6
Lífeyrissjóðir	1.753,9
Eigið fé lánastofnana	1.351,6
Annað nettó	498,3
Erlendar skuldir, nettó	1.655,6
Erlendar lántökur	9.579,6
Stuttar kröfur á útlönd	-2.248,2
Erlend verðbréfaeign	-2.221,6
Útlán til erlendra aðila	-3.454,1
Útlánaflokkun
Ríkissjóður og ríkisstofnanir	148,4
Bæjar- og sveitarfélög	149,6
Atvinnuvegir	5.516,7
Heimili	1.890,4
Samtals útlán	7.705,1

Samkvæmt þessum tölum eru innlán á innlánsreikningum og seðlar kr. 1.1.54 milljarðar.  Þessi innlán skiptast sem hér segir:

Innlán, alls
	Staða í ma.kr.
Veltiinnlán í íslenskum kr.	355,1
Peningamarkaðsreikningar	203,9
Óbundið sparifé	153,5
Verðtryggð innlán	166,3
Innlán v/viðbótarlífeyrissparnaðar	50,5
Annað bundið sparifé	234,0
Innlán samtals	1.163,3

(Ég veit ekki hvernig stendur á þessum 9 milljörðum sem munar á þessum tölum Seðlabankans.)

Þá eru það útlánin:

Innlendir aðilar, alls
September 2008	Ma.kr.
Verðtryggð skuldabréf	971,4
Óverðtryggð skuldabréf	629,6
Gengisbundin skuldabréf	2.851,9
Víxlar	11,5
Yfirdráttarlán	251,5
Gengisbundin yfirdráttarlán	110,7
Innleystar ábyrgðir	0,8
Eignarleigusamningar	57,8
Útlán samtals	4.780,2

 

Berum þetta núna saman:

• Verðtryggð innlán eru 166,3 milljarðar, en útlánin 971,4 milljarðar
• Veltiinnlán eru 355,1 milljarðar, en yfirdráttarlán 251,5 milljarðar.  Þó svo að veltiinnlánin séu hærri en yfirdráttarlánin, þá eru vextir af yfirdráttarlánunum mun hærri.
• Óverðtryggð innlán eru rúmlega 387 milljarðar, en óverðtryggð útlán (í skuldabréfum) 629,5 milljarðar

Ég verð að viðurkenna, að ég fæ þetta ekki til að ganga upp eins og viðskiptaráðherra er að skýra út.  Líklegasta ástæðan er sú að ég hef ekki réttar tölur, en ég hef jú bara þær tölur sem Seðlabankinn hefur birt.

Ég sé annað vandamál í þessum tölum, en það er gjaldeyrisjöfnuður innlenda hluta fjármálakerfisins.  Gengisbundin útlán nema um 2.960 milljörðum meðan gengisbundin innlán eru ekki nema í kringum 110 milljarðar.  Samkvæmt reglum Seðlabankans má þessi munur eingöngu vera 10%, en er um 96%.  Að öllum líkindum þýðir þetta að skilja verður eftir í gömlu bönkunum stóran hluta gengisbundinna útlána.  Einnig væri hægt að breyta þessum lánum yfir í íslenskar krónu, en það verður varla gert á því gengi sem var 30. september 2008.

Ríkisbankarnir reknir með tapi

Athugasemdir

[Magnús Guðjónsson, 23.5.2009 kl. 11:08]

Þakka þér fyrir þessa góðu skýringu Marinó.   Einhvern veginn hef ég það á tilfinningunni að Gylfi Magnússon (ég tek það fram að ég efast ekkert um hans hæfileika sem hagfræðings.)  sé ekki að segja okkur satt og sé fallinn í í þá gildru sem margir stjórnmálamenn falla í að halda að "fólk sé fífl" og hægt sé að segja mönnum hvað sem er, ef það þjónar pólitískum hagsmunum viðkomandi eða flokksins hans.  Það er auðvitað stóralvarlegt mál ef ekkert er að marka annaðhvort tölurnar frá í september nú og eða þær tölur sem Gylfi byggir sínar hugmyndir á núna:  Það eina sem ég veit er að þessi hringlandaháttur grefur enn meira undan því trausti sem ég hef á þeim stjórnvöldum nú sitja að völdum og virðast ekki gera sér grein fyrir þvi að víð erum að breytast í samfélag sem verður svipað og KÚBA.  Þessi "Kúba" norðursins mun hinsvegar verða frábrugðin hinni á þann hátt að veðrið mun ekki halda í íbúana.  Það er alveg ótrúlegt að að verða vitni að því aðgerðarleysi sem ríkir gagnvart vanda heimilanna og fyrirtækjanna í landinu og þessi ríkisstjórn skuli kenna sig við félagshyggju og jafnaðarmennsku.   Enn og aftur takk fyrir þessa frábæru samantekt..

[Rakel Sigurgeirsdóttir, 24.5.2009 kl. 02:02]

Stóru spurningarnar í þessu sambandi byrja allar á til hvers... og af hverju...? En sú allra stærsta snýst þó um það hver muni eiga íbúðarhúsnæðið eftir... tja, svona fimm ár ef fram heldur sem horfir? Ætli það verði þeir sömu og eiga fyrirtækin, atvinnuleyfin, auðlindirnar og annað innanlands? Er það markmið eða slys ef niðurstaðan verður sú að eignarhald á ofantöldu færist yfir í hendur ríkis og/eða innlendra eða erlendra fjármálastofnanna? Er ég kannski of svartsýn að velta fyrir mér spurningum eins og þessum

[Jakobína Ingunn Ólafsdóttir, 24.5.2009 kl. 03:46]

Já hann er furðulegur málflutningur ráðamanna. Marínó hefur þú einhverntímann pælt í áhrifum þess að spyrða verðtryggingð lán við jafngreiðslur (annuitet). Ég hef grun um að hrikaleg útkoma verðbólguskotsins fyrir þá sem hafa keypt nýlega tengist jafngreiðslukerfinu.