Rök fyrir háum stýrivöxtum standast ekki

Ég hef oftar en einu sinni bent á það, að rökin fyrir því að halda stýrivöxtum háum standast ekki.  Hér á landi er núna það ástand, sem á máli hagfræðinga kallast "stagflation", þ.e. óðaverðbólga samfara stöðnun eða samdrætti í hagkerfinu.  Hagfræðingar hafa bent á, að í slíku ástandi virka ekki hefðbundin hagfræðilögmál við peningamálastjórnun.  Auk þess mælir verðbólgan fortíðina og því eru stýrivextir Seðlabankans að endurspegla að hluta ástandið eins og það var í mars og apríl í fyrra.  Vissulega stendur 3 mánaða verðbólga hátt núna, en strax í næstu tveimur mælingum verður mikil breyting á þessu.  Munurinn á 3 mánaða verðbólgu og 12 mánaðaverðbólgu verður í febrúar orðinn á bilinu 4 - 5% og fer hratt vaxandi uns þessi munur nær allt að 10%, ef ekki meira, á vormánuðum.

Annars vil ég benda á síðustu færslu mína og nokkrar aðrar sem ég hef ritað um þetta efni á þessu ári:

Hafa stýrivextir eitthvað með gengi krónunnar að gera í þessu árferði?

Bull rök fyrir háum stýrivöxtum

Hvað þurfa raunstýrivextir að vera háir?  (sjá líka athugasemdir við þessa færslu)

Viðsnúningurinn hafinn?  (sjá líka athugasemdir við þessa færslu)

Nú verandi vaxtastig er að ganga að hagkerfinu dauðu.  Það er sá sjúkt og ef við skoðum lífkerfi þess, þ.e. fyrirtækin, heimilin og peningaflæðið, þá sjáum við að öll þessi kerfi eiga í miklum vanda.  Eru með verulega skerta virkni.  Ef þetta væri sjúklingur, þá færum við fljótlega að skoða hvað það væri sem stuðlaði að þessari skertu virkni.  Mín niðurstaða er háir vextir og mikil afborgunarbyrði af lánum.  Þetta ástand er ekkert nýtt, það hefur bara versnað.  Stýrivextir eru búnir að vera hærri en 10% samfellt frá því í október 2005, þ.e. 3 ár og 3 mánuði.  Á þessu tímabili hafa raunstýrivextir, þ.e. stýrivextir umfram verðbólgu, verði meira en 6% stóran hluta þessa tíma.  Hvaða bull er það að vera með allt að 9,85% raunstýrivexti í innan við 4% verðbólgu, eins og gerðist í ágúst 2007.  Það er sem sagt búið að vera murka lífið úr sjúklingnum hægt og bítandi og nú er svo komið að öll lífkerfin eru að stöðvast.  Með þessu áframhaldi endar þetta bara á einn veg.  Restin af þjóðfélaginu tekur kollsteypu í hyldýpi vaxtaorkurs.

Taflan sýnir 12 mánaða verðbólgu, stýrivextir og raunstýrivextir

		Vísitala	Verðbólga	Stýrivextir	Raunstýriv.
2005	október	248,4	4,63%	10,25%	5,62%
	nóvember	248	4,25%	10,25%	6,00%
	desember	248,9	4,14%	10,50%	6,36%
2006	jan.06	249,7	4,39%	10,50%	6,11%
	febrúar	249,5	4,09%	10,75%	6,66%
	mars	252,3	4,47%	10,75%	6,28%
	apríl	255,2	5,45%	11,50%	6,05%
	maí.06	258,9	7,56%	12,25%	4,69%
	júní	261,9	8,04%	12,25%	4,21%
	júlí	263,1	8,41%	13,00%	4,59%
	ágúst	264	8,55%	13,50%	4,95%
	september	265,6	7,57%	14,00%	6,43%
	október	266,2	7,17%	14,00%	6,83%
	nóvember	266,1	7,30%	14,00%	6,70%
	desember	266,2	6,95%	14,25%	7,30%
2007	jan.07	266,9	6,89%	14,25%	7,36%
	febrúar	268	7,41%	14,25%	6,84%
	mars	267,1	5,87%	14,25%	8,38%
	apríl	268,7	5,29%	14,25%	8,96%
	maí.07	271	4,67%	14,25%	9,58%
	júní	272,4	4,01%	13,30%	9,29%
	júlí	273	3,76%	13,30%	9,54%
	ágúst	273,1	3,45%	13,30%	9,85%
	september	276,7	4,18%	13,30%	9,12%
	október	278,1	4,47%	13,30%	8,83%
	nóvember	279,9	5,19%	13,75%	8,56%
	desember	281,8	5,86%	13,75%	7,89%
2008	jan.08	282,3	5,77%	13,75%	7,98%
	febrúar	286,2	6,79%	13,75%	6,96%
	mars	290,4	8,72%	15,00%	6,28%
	apríl	300,3	11,76%	15,50%	3,74%
	maí.08	304,4	12,32%	15,50%	3,18%
	júní	307,1	12,74%	15,50%	2,76%
	júlí	310,0	13,55%	15,50%	1,95%
	ágúst	312,8	14,53%	15,50%	0,97%
	september	315,5	14,01%	15,00%	0,99%
	október	322,3	15,89%	18,00%	2,11%
	nóvember	327,9	17,14%	18,00%	0,86%
	desember	332,9	18,12%	18,00%	-0,12%

 

Háir vextir og höft

Athugasemdir

[Guðmundur Jónsson, 10.1.2009 kl. 14:29]

Það sem skiptir líka máli í þessu er að kerfið virkar ekki nema hægt sé að sjá arðsemi í tölum á blaði ef svo má segja.  Ég var á fundi hjá bankastjóra um daginn og hann lítur svo á að bankinn sé að tapa á framkvæmdaláni sem ber 18% vexti. Það byggir hann á því að verðbólgan er 18,1%. Þó vissulega sé rétt að ef verðbólgan er fallandi þannig að næsta gildi fari niður fyrir18% verður einhver arður af láninu. En það er þetta stóra  " ef " sem gerir það að verkum að erfitt er að lækka stýrivexti. 

[Ásgrímur Hartmannsson, 10.1.2009 kl. 14:32]

Þessi tafla þín sýnist mér benda til þess að verðbólga stýrist af einhverju allt öðru en stýrivöxtunum.

Verðbólgan fer upp og niður svona framan af, á meðan vextirnir fara bara upp.

En, jafnvel með þetta svart á hvítu fyrir framan sig taka þeir þarna 3 vitringar ekkert eftir neinu.

[Kristinn Sigurjónsson, 10.1.2009 kl. 17:09]

Eina ráðið til að auka lausafé og sparnað er að hækka vexti.  Ef það á að hvetja til þess að fólk og fyrirtæki safni fyrir því sem þau ætla að kaupa, þá er ekki önnur leið en að hækka vexti.   þeir sem fóru verstir út úr kreppunni voru þeir sem skulduðu mest og þeir sem fóru best út úr henni voru þeir sem áttu mest.   Það er skrítið að þegar það vantar lausafé að fara þá að hvetja til eyðslu (lækka vexti)

[Marinó G. Njálsson, 10.1.2009 kl. 19:48]

Ásgrímur, tafla sýnir fyrst og fremst áhrifaleysi eða neikvæð áhrif stýrivaxta á verðbólgu.

Kristinn, þú gleymir því að í hverjum mánuði fara ígildi 12% af launum landsmanna í sparnað.  Það eru fá þjóðfélög í heiminum sem eru með jafn hátt hlutfall.  Hin hliðin á þessu er, að það er ekki hægt spara mikið þegar vextir hafa í 39 mánuði verið meira en 10%.  Og á síðustu mánuðum, þá hefur bankakerfið sogað til sín 30-50% af ráðstöfunartekjum heimilinna í formi vaxta, verðbóta og afborgana.  Hvernig á að vera hægt að spara í slíku ástandi?

Kristinn, þú segir að þeir séu að koma best út úr kreppunni sem áttu mest.  Ég er ekki sammála þér.  Þeir eru að koma best út úr kreppunni, sem eru að fá gjöf frá ríkisstjórninni.  Í raun og veru hefðu allir sem áttu meira en í gildi 20.000 evra átt að tapa öllu um fram það.  Í staðinn var hundruðum milljarða varið í að verja sparnað fólks í bönkunum og það mun verða á kostnað fólks, eins og mín, sem sett höfum sparnað sinn í steinsteypu eða þeirra sem settu sparnaðinn í hlutabréf.  Það er verið að mismuna fólki eftir því hvernig það  kaus að geyma sparnað sinn.  Þannig að þessi hreina og klára mismunum er ástæðan fyrir því að fólk sem átti peninga á innlánsreikningum kemur vel út úr kreppunni.

[Sigurjón, 11.1.2009 kl. 02:36]

Hafðu þökk fyrir þessa grein Marinó.  Gott að vita að einhverjir fylgist með á þessum tímum...

[Marinó G. Njálsson, 11.1.2009 kl. 15:48]

Bara svo það valdi engum misskilningi, þá lækkað Seðlabankinn ekki stýrivexti úr 14,25% í 13,30% í júní 2007 heldur breytti aðferð sinni við útreikninn.  Miðað við gömlu aðferðina voru því raunstýrivextir 0,95% hærri frá júní 2007 en sýnir í töflunni.  Þetta er því miður hluti af því, sem ekki er hægt kalla annað en, fölsunum Seðlabankans til að reyna að fegra efnahagsstöðuna hér á landi.  Í fyrra breytti SÍ síðan aðferðum við að meta erlendar skuldir og núna um áramót hætti hann að halda við gengisvísitölu.  Þetta segir mér bara að SÍ er búinn að gefast upp.  Auk þess sem hann er gjörsamlega búinn að glata trúverðugleika sínum.

[Gunnr (IP-tala skráð) 12.1.2009 kl. 15:32]

Sæll Marínó.

Það er ekki hægt að rökstyðja þetta með þessari töflu það eru mörg önnur atriði hér sem skipta máli sem ekki eru tekin með sem hafa bein og óbein áhrif á krónugengið og vaxtahækkunin er aðgerð sem hefur fjölþætt áhrif.  Núna eru neikvæðir vextir og fólk hefur lítið traust á bankastofnunum og það eru geymdar stórar fjárhæðir fyrir utan hagkerfið. Bankanna skortir lánsfé enda eru þessar stofnanir núna vera vel borguð atvinnubótavinna. Það virðist ekki verið búið að endurfjármagna bankanna.

Gengi íslensku krónunnar ekki tekið alvarlega neins staðar fyrir utan Ísland og það hef ég sannreynt sjálfur að það er mjög erfitt að flytja fjármagn til Íslands.  Það eru stofnaðir reikningar fyrir fyrirtæki erlendis til að forða því að færa peningana til Íslands.  Þessi höft gera það að verkum að það er ekki mögulegt að fá erlenda fjárfestingu inn í landið.  Væntanlega munu fleirri fyrirtæki flytjast erlendis eins og CCP þar sem ómögulegt er að fá erlent hlutafé og gjaldeyrislögin gera það ómögulegt.

Hrunið kom ekkert sérstaklega á óvart hérna á Norðurlöndum enda búið að spá þessu á þriðja ár. Enginn norræn fjármálafyrirtæki hafa komið nálagt Íslandi síðustu 3 árin. Hagkerfið á Íslandi hefur verið skilgreint sem sjúkt sérstaklega síðustu 1-2 árin. Það reyndist einnig lítið á bak við þetta ”ævintýri” allt saman og virðist sem þetta er að breytast í ”hryllingssögu” þar sem þjóðin kemur til með að greiða þetta með vöxtum og skerðingu á opinberri þjónustu og skattahækkunum næsta áratuginn.
Viðskiptasiðferðið hefur verið á enn lægra plani á Íslandi en maður gat ímyndað sér. Krosseignatengsl, innherjaviðskipti, verðlaus skúffufyrirtæki/eignarhaldsfélög. Þetta reyndist að miklum hluta verðlaus veðsett froða og svikamilla.
Annars er ég hræddur um að þeir geta ekki komis upp með svo stóran halla á ríkisrekstrinum . 160 miljarða halli (sem gæti orðið miklu meiri) þegar heildartekjur ríkissins fyrir 2009 eru áætlaðar 390-400 miljarðar er nánast ekki hægt. Þetta gæti orðið skelfilegt ástand þegar það þarf að fara að greiða af erlendum lántökum og endurreisa fjármálageirann auk þess koma lögum yfir þetta lögleysuástand sem hefur vaðið uppi á síðustu árum. Mér finnst ólíklegt að IMF láni íslenska ríkinu peninga fyrir þessu. Það að ekki skera niður núna í fjárlögum þýðir að niðurskurðurinn skellur af fullum þunga 2010 enda þurfa þá fjárlög að verða hallalaus. Hið ”nýja-” fátæka og skuldsetta Ísland þarf núna að lifa við það næstu árin að hafa einungis 2/3 af þeim tekjum sem það áður hafði og af því dregast stórar fjárhæðir vegna afborganna og vaxta af erlendum lánum og kostnaður vegna rannsókna og mögulegra lögsókna á einstökum aðilum þessa máls og endurfjármögnun fjármálakerfisins. Þetta gæti þýtt 50% samdrátt á ríkisútgjöldum er mér sagt. Það verður reynt að hlífa heilbrigðis og menntakerfi en það má búast við stórfelldum samdrátti. Þessar aðgerðir núna um með samþættingu á heilbrigðisstofnunum og að leggja niður St. Jósefsspítala er bara liður í þessum 160+ miljarða fjárlögum. Þannig að þessi harmsaga er rétt að byrja. Til viðbótar kemur fjöldaatvinnuleysi sem er að hluta skollið á en mun koma af fullum þunga með vorinu.

Íslenska ríkið er að mér er sagt ekki einu sinni búið að fá vilyrði til að fjármagna fjárlögin 2009 enda vill enginn lána Íslendingum og það er talað um að Ísland sé í raun gjaldþrota. Það að takast ekki að hafa hallalaus fjárlög núna rýrir okkur trausti. Fræðilegt er hugsanlegt að ríkið verði uppiskroppa með fé á miðju ári ef fjármögnun á hallanum kemst ekki í boks. Augljóst er að það verða engin erlend lán til boða til að fjármagna halla á fjárlögum 2010 og næstu ára.
Það er ljóst að IMF treystir ekki stjórnvöldum og þeir vilja fá áfangaskírslu núna í febrúar. Enda ætla þeir að skipta láninu niður í 8 greiðslur á hverjum ársfjórðungi og meta árangurinn.  Þetta er að vera í "tossabekknum" aðrir lánveitendur bíða og sjá.
http://www2.glitnir.is/Markadir/Greining/Frettir/GreiningISB.aspx?BirtaGrein=622645

Hmmmmm… og í þessari umræðu tala menn á Íslandi að ríkið eigi að yfirtaka skuldir heimilanna í þessu ástandi sem er náttúrulega fjarstæðukennt blaður það verður alla vega að fá samþykki fyrir því hjá IMF sem hefur ærið annað að gera núna á síðustu mánuðina og það gerir hlutina ekki auðveldari fyrir okkur.

Því miður virðst strútahugsunin, það að stinga hausnum í sandinn og gera ekkert vera landlæg í íslenskri efnahagsstjórn og það hefur orðið okkur ákaflega dýrkeypt og gæti aukið enn á vanda okkar. Menn keyrðu fram hjá hundruð af aðvörunarskyltum og aðvörunarorðum og hrunið varð að lokum staðreynd.
Það virðist miklu púðri eytt í Íslandi í umræðu um annan gjaldmiðil. Það er náttúrulega því miður innantómt blaður. Það mál er ekki einu sinni í höndum Íslendinga sjálfra. Það eru lánadrottnar okkar sem ráða því, enda á þetta að vera fjármagnað á erlendum lánum frá IMF enda vill enginn annar lána okkur. Þótt við færum í Evrópubandalagið á morgun og það gæti kanski verið skynsamlegt, Þá þýðir það ekki að við verðum undanþegin skilyrðum myntbandalagsins (evruupptöku) og þau lúta að hallalausum fjárlögum og skuldastöðu sem tekur væntanlega 10 ár að komast í. Auk þess þarf gjaldmiðill þjóðarinnar að hafa stöðugt gengi gagnvart Evru í a.m.k. 2 ár. Evrópubandalagið hefur í raun lítinn áhuga á Íslandi enda skiptum við litlu máli, en þeir álíta væntanlega svo að það verði væntanlega auðveldara að draga Noreg inn og Ísland er "litla óæta hornsílið" sem þeir nota til að tætla "laxinn" inn.

Íslensku bankarnir eru komnir með nýja kennitölu en skuldir þeirra erlendis þarf að greiða. Það er búið að klippa allt íslenska bankakerfið út úr fjármálakerfi heimsins og öll gjaldeyrisviðskipti Íslands fara í gegnum Manhattan í New York.

Fleyting krónunnar hefur greinilega gjörsamlega mistekist og þann 3.12. hætti Evrópski Seðlabankinn að skrá gengi hennar og allir bankar á norðurlöndum eru einnig hættir.
Það er engin gengisskráning í Noregi, eða í öðrum löndum á netsíðu Den norske bank sem er stærsti banki Noregs kemur eftirfarandi tilkynning: “Islandske kroner suspendert: Grunnet markedssituasjonen stilles det inntil videre ikke kurser i islandske kroner. Það er mjög, mjög erfitt að flytja pening til Íslands og enginn tekur við íslenskm krónum. Einu dollararnir sem við gætum keypt fyrir krónur koma frá Zimbabve enda er íslenska krónan og Zimbabwe dollarinn einu myntirnar sem ekki eru skráðar.

Það sem ég óttast er að það geti skollið á óreirðir. Þegar kreppan var í Finnlandi fyrir tæpum 2 áratugum þegar Sovétríkin hrundu voru matarskammtanir í skólum og súpueldhús á götum. Það ástand vakti á þeim tíma ekkert sérstaka athygli á Íslandi ef ég man rétt. Vona svo sannarlega að þetta þróist ekki í þessa átt en því miður er ekki að ástæðulausu að fólk fyllist svartsýni.

Vandamálið núna er geygvænlegt og að geta ekki náð jafnvægi í ríkisrekstrinum er hræðilegt og mun kosta okkur geysilega mikið.   Ég er ekki bjartsýnn á næstu mánuði ef fram vindur sem horfir.

Umræðan beinist því miður í átt að veruleikafyrrtri óskhyggju.  Núna verður að róa og ausa og um það virðist ekkert talað. Men eru ennþá að glápa í baksýnisspegilinn og halda að hægt er að spóla til baka.  Aðgerðir og aðgerðarleysi síðustu mánaða og ára verður nú ekki aftur tekið. 

Það má samt ekki missa móðan þó á móti blási. Það eru önnur gildi mikilvægari en peningar. Það eru margir góðir listamenn og rithöfundar á Íslandi. Efnishyggjan hefur því miður verið alsráðandi síðustu árin en það eru sem betur fer allt önnur gildi sem skipta meira máli. Ef hagkerfið færist 2 áratugi aftur í tímann, árin 1989-1992 voru góð ár í minningunni og mann skorti ekkert.  Það verður stórfellt atvinnuleysi og menn verða að endurmeta útgjöld ríkisins í ljósi ástandsins. 
Það sem mér þykir furðulegt er að nánast ekkert er talað um kvótakerfið varla á að gefa þetta í annað skiptið ... eða hvað?  Á ekki ríkið að selja veiðileyfin og útgerðin getur keypt af ríkinu eða á að gefa þetta einstaklingum.  Var það ekki þetta sem var byrjunin á bullinu?  Eða erum við ennþá ekki búin að fatta það?

[gunnr (IP-tala skráð) 12.1.2009 kl. 15:40]

Æ sendi þetta óvart allt of langt og morandi af stafsetningarvillum sem þú vonandi getur litið framhjá.

Gleðilegt ár!  og vonandi 2009 verði ekki eins slæmt eins og við og fleirri óttumst.

[Marinó G. Njálsson, 12.1.2009 kl. 16:24]

Sæll Gunnr og gleðilegt ár.  Vandamalið er að maður veit ekkert hver staðan er.  Maður hefur ekki hugmynd um hvort einhverju verður bjargað og þá til hvaða ráða verður gripið.  Tilfinning er að fleiri fjármálastofnanir eigi eftir að falla og jafnvel að einhver af þríburunum eigi ekki eftir að lifa þetta af.  Staða SPRON er sögð vera mjög slæm og það þurfi nánast kraftaverk til þess að þeir hafi það af.  Í október og nóvember var staðan hjá þeim svo slæm, að starfsfólk þakkaði fyrir hver mánaðamót sem það fékk launin sín útgreidd.

Það var náttúrulega algjörlega vonlaust að hafa hallalaus fjárlög fyrir 2009.  Ég er ekki viss um að kröfur IMF um hallalaus fjárlög vegna 2010 standist.  Eina leiðin til þess er gríðarlegur niðurskurður eða mikil sala eigna.  Mér finnst þessi krafa þeirra út í hött og beri þess vott að þeir kunna að gera kröfur en hafi aldrei þurft að standast slíkar kröfur sjálfir sem ráðamenn þjóðar.

Vandamálið við krónuna er að Seðlabankinn er ekki að gera neitt.  Hélt bankinn að krónan þyrfti bara hjálp í örfáa daga og eftir það væri allt í fínu lagi.  Stjórn bankans virðist byggjast á að hreyta ónotum í fólk en gera ekki neitt.  Hann er stikkfrí, en samt eru þau æpandi mistökinn sem bankinn hefur orðið uppvís að undanfarin ár.  Og grípi hann til einhverra aðgerða, þá er það allt of lítið allt of seint.  Það verður engin breyting hérna fyrr en skipt er um stjórnendur í Seðlabankanum.

Talandi um Seðlabankann.  Davíð lýsti því yfir í Kastljóssviðtalinu víðfræga að Glitnir hafi boðið bankanum "ástarbréf" sem reyndust vera með tryggingu í norska olíuiðnaðinum.  Hann hefði betur þegið þessi "ástarbréf", þar sem nú er bankinn kominn í þrot vegna þess að með aðgerðum sínum, sem leiddi til falls bankanna, eru skuldabréfasöfn Seðlabankans orðin að "ástarbréfum".  Gjörsamlega verðlausum pappírum.  Svona gerist það oft að sök bítur sekan.  Það er ekki einu sinni hægt að nota orðið vanhæfi yfir þetta, þar sem þá væri ég að gera lítið úr fullt af vanhæfu fólki, sem sýnt af sér mun meiri skynsemi en þetta.  Svo eiga fjármálafyrirtækin að koma með ný veð eftir að Davíð rústaði þeim gömlu.  Ef þetta væri ekki svo sorglegt, þá væri kannski hægt að hlæja af þessu.

Og hefur þú tekið eftir hinni þrúgandi þögn Seðlabankans.  Það heyrist ekkert frá bankanum eins og honum komi hrun fjármálakerfisins ekki við.  Stórfurðulegt.  Enda er búið að beina umræðunni frá vanhæfi stjórnenda bankans með endalausum smjörklípum.  Hver voru rök Seðlabankans fyrir yfirtökunni á Glitni?  Hvaða leiðir aðrar voru skoðaðar?  Hverjir komu að þessari ákvörðun? Hvernig stendur á því að Alþingi var sniðgengið?  Hvernig stendur á því að embættismaður er allt í einu farinn að stjórna því hvað ríkisstjórn Íslands gerir?  Af hverju sniðgekk Davíð aðalhagfræðing bankans og að ég tali nú ekki um viðskiptaráðherra?  Hvers vegna var ekki tíminn nýttur betur og ákvörðunin tekin af meiri yfirvegun?  Af hverju þurfti að afgreiða þessi mál í skjóli myrkurs?  Af hverju var eigendum bankans ekki gefið svigrúm til að bjarga bankanum sjálfir?  Af hverju var staða Seðlabankans ekki sterkari en raun bar vitni að hann hafði í raun ekki efni á 85 milljarðar neyðarláni?  Mér þætti fróðlegt, ef einhver fjölmiðill tæki sig til og spyrði þessara spurninga og annarra í þessum dúr.  Síðan vildi ég gjarnan sjá undir lappirnar á öllu bankastjórnum Seðlabankans og fá lánaða menn úr seðlabönkum nágrannalanda okkar til að aðstoða okkur við að hreinsa til og bjarga því sem bjargað verður.

Mér sýnist eftir því sem tíminn líður að sífellt meiri líkur séu á því að allt fari hér fjandans til.  Hér flýtur meðan ekki sekkur, en margir fljóta vegna þess að laugin er botn full af sokknu fólki og það heldur hinum uppi.  Á sama tíma kemur utanríkisráðherra í viðtal og bullið sem vellur upp úr blessaðri manneskjunni.  Ég tók andköf einum tíu sinnum með eðalkratinn Helgi Seljan ræddi við hana.  (Sem lýsir enn einu vanhæfinu.  Að láta Samfylkingarmanninn Helga Seljan ræða við formann Samfylkingarinnar í drottningarviðtali.)  Tengsl þessa fólks við raunveruleikann eru engin.  Tengsl ráðamanna við almenning eru minni en engin.   Það er náttúrulega vonlaust að ástandið batni, ef þetta er fólkið sem er að sinna björgunarstörfunum.

Ég hef sagt að lífkerfi hagkerfisins séu fyrirtækin, heimilin og peningaflæðið.  Fyrirtækin eru lömuð, heimilin í losti og peningaflæðið er stopp.  Sjúklingurinn er ekki dauðvona.  Hann er tæknilega dauður.  Peningaflæðið nær ekki að bera nægilegt súrefni til fyrirtækjanna og heimilanna til þess að þau nái að styrkja sig.  Máttur þeirra er smátt og smátt að þverra. Grafskriftin verður "Það var allt í lagi" undirritað af Geir H. Haarde og Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur.

[Gunnr (IP-tala skráð) 13.1.2009 kl. 08:04]

Því miður Marínó, held að það sé Game-Over hjá okkur.  Við höfðum séns með hallalausum fjárlögum og stórfelldum niðurskurði.  Fólk er ótrúlega lítið upplýst á Íslandi um þetta.
Það sem er að gerast núna er að risastórir fjárfestingarsjóðir eru að fara yfirrum og það út um allan heim og við stefnum í heimskreppu sem gæti orðið dýpri en 1930. Margir spá því að óbreyttu að þetta muni gerast núna fyrir sumarið.  Austur-Evrópa er að hruni kominn og það þarf gríðarlegt fé til að hindra hrun hennar.  Þjóðverjarnir fóru ekki með í aðgerðir með EB þeir ætla að bjarga sér sjálfir á sama euroflekanum. 

Spái því að við á Íslandi keyrum á 1. farrými beint niður í skítinn. Það sem hefur verið talað um sem niðurskurð er bara kattaklór það sem ég tala um er alvöru niðurskurður, annars er hætta á því að ríkið hafi ekki meiri fé til að greiða niður afborganir og þjónustu, laun og landið hafi ekki lengur gjaldeyri. Tel að ríkið þurfi að skera niður útgjöld 40-50% 160milj. hallli meðan heildartekjurnar eru um 400milj. auk þess bætist við kostnaður við bankahrun og kostnaður af vöxtum og greiðslum erlendra lána. Að halda það að einhver láni okkur pening til að skipta út í € eða $ er náttúrulega veruleikafyrrt. Hinn möguleikinn er kannski að við verðum tekin yfir af Noregi og játumst þeim á hönd og verðum fylki þar ef þeir þá vilji okkur.

Þetta mun gerast þegar allt fjármálakerfi heimsins hrynur og allir eru að bjarga sér sjálfir.  Fólk í öðrum löndum sveltur.  Við erum með 4 sjúkrahús og fólk á vöktum allan sólarhringinn til að taka á móti fæðingum með 20 - 30 km radíus og tekur nokkrar mínútur með þyrlu.
Það eru kennd hagfræði, viðskiptafræði og lögfræði á 3 háskólum í kringum Reykjavík.  Það er 500 miljónum varið til stjórnmálaflokkana.  Utanríkisþjónustan og auk þess er haldið uppi atvinnubótavinnu fyrir þúsundir manna í gjaldþrota bönkum svo má lengi lengi telja.
Sumir eru svo veruleikafirrtir að þeir halda að ríkið geti yfirtekið skuldir heimilanna.
Lífeyrissjóðir koma til með að róa lífróður. Sem betur fer var ekki farið með lífeyrir landsmanna í þetta bankadæmi. Seðlabankinn var neyddur til að lána bönkunum pening og þeir voru gagnrýndir harðlega fyrir ekki að lána Glitni.  Man eftir umræðunni um bankarán sögunnar frá triljónkrónuskularanum okkar og Kaldbaksmanninum og þessu trúði fólk þá. 

[Marinó G. Njálsson, 13.1.2009 kl. 09:31]

Gunnr, ég skrifaði færslu hér í haust, þar sem ég varaði við falli fjárfestingasjóðanna.  $53.000 milljarðar í CDS og $516.000 milljarðar í afleiðum (sjá færslu mína Aðstæður á fjármálamarkaði felldu bankana, þó hún fjalli vissulega mest um annað).  Það er svo mikið af eiturpillum í gangi, að það mun taka mörg ár að fletta ofan af þessu.  Kaldhæðnin er að líklegast er upplýsingatæknin veigamikil ástæða fyrir því að þetta var allt hægt.  Raffærslur, rafeyrir, hraði, snerpa, upplýsingaflæði eru allt tól og tæki sem menn hafa notað til að verða á undan með nýja og betri hugmynd, sem reynist svo ekki svo góð.

Þú hefur áhyggjur af Evrópu, en ég held við ættum ekki að hafa minni áhyggjur af Bandaríkjunum.  Þaðan eru allar þessar eiturpillur komnar.  Ný húsnæðislánakreppa er á leiðinni og hún verður líklegast tvöföld ef ekki þreföld á við hina fyrri.

Ég sé fyrir mér verri kosti en að verða fylki í Noregi.  Raunar held ég að þessi tvö lönd gætu unnið vel saman.  Við erum komin ákaflega nálægt greiðsluþroti ríkisins.  Seðlabankinn er tæknilega gjaldþrota.  Aðeins lítill hluti lána til ríkisins eru komin og óljóst um framhaldið.  IMF stendur frammi fyrir að þurfa $150 milljarða til að hjálpa þjóðum um allan heim.  Mér sýnist sem hjálpin sem hefur verið lofað muni ekki berast í því mæli sem lofað var.  Við munum þurfa að grípa til róttækari aðgerða, en í mínum huga er niðurskurður ekki lausnin heldur að beina peningunum annað.  Auðvitað má hagræða, en það er betra að gera það í sátt og samlyndi við starfsfólk, t.d., heilbrigðisstofnanaa, en sem fyrirmæli að ofan án nokkurs samráðs.

[Gunnr (IP-tala skráð) 13.1.2009 kl. 10:16]

Sammála. Þetta er furðulegt ástand maður verður að klípa sig í höndina til að finna að þetta er raunveruleiki en ekki draumur. Ástandið í USA er náttúrulega geigvænlegt en hrunið í Austu-Evrópu er staðreynd nú þegar og bankar fyrst upp á. 
Það hefur ekkert land sem ekki hefur lent í styrjöld sem mun upplifa þvílíkt hrun sem er á Íslandi núna spái því að ekkert land mun verða eins hart úti í þessari kreppu.
Okkur eru nær allar bjargir bannaðar og sveiflan fer frá að verða með ríkustu til fátækustu OECD löndunum.  Allt gerist þetta á válegustu tímum í efnahagsmálum síðustu 100 árin.

Skjólið núna þarf að nota vel, já þetta er skjólið undan storminum og það má búast við atvinnuleysistölum nær 25% kannski ennþá hærri, fjöldagjaldþrotum.  Það virðist sem ríkisstjórnin, þjóðin öll, fjölmiðlar sé nánast lamaðir og ræða einungis aukaatriði og draumsýnir.
Ég líki þessu við að flugvél er að hrapa og í stað þess að spenna sig fasta og leggjast niður er fólk að spranga um í vélinni og rökræða hvort flugstjórinn sé með hanska eða liturinn á súrefnisgrímunum sé ljótur og að það komi enginn með mat bráðum eða "duty free" varning.

Það er í raun erfitt að segja hvað á að gera til að koma okkur upp úr og væntanlega er það að verða of seint. Þetta sem er að gerast hjá okkur núna hefur aldrei gerst neins staðar og það verður fylgst með okkur.  Hitti norskan bankamann í Oslo fyrir jól og það virðist eins og þeir þar viti mikið betur hvað er að gerast á Íslandi en fólk flesst.þeir eru að spá í það hvaða rugl sé hér í gangi.  Við ættum hreinlega að leggjast á hnén og biðja um aðstoð það er greinilega gjörsamlega ófært fólk bæði á þingi og annars staðar.  Því miður held ég að ekki skipti máli hvort við fáum kosningar finnst ekkert vitrænt hafa komið fram frá neinum flokki eða þá grímuklæddum ungmennum.
Núna þarf að keyra skipulega inn í storminn, betra að skipulega skera niður á vitrænan og gegnumhugsaðan hátt en að allt hrynur, ríkið verði uppiskroppa með fé meðan allt hrynur stjórnlaust.  Það verður að láta það sökkva sem er fyrirfram dæmt og þær hagstjórnaraðgerðir sem þarf að gera núna þarf að gera með hlýju hjarta en köldum haus.