Hvar og hvenær eiga ferðamenn að versla?

Með fullri virðingu, þá hefur tækifærum ferðamanna til að versla hérna ekkert fjölgað svo mikið þó svo að þeim hafi fjölgað.  Hópur ferðamanna í hringferð, svo dæmið sé tekið, hefur nánast engin tækifæri til að versla eins og flestar slíkar ferðir eru skipulagðar.  Komið er til Keflavíkur, farið inn á hótel  og lagt í hann næsta dag.  Hringurinn farinn á nokkrum dögum, þar sem allur daginn fer í að skoða hina og þessa staði utan þéttbýlis og komið inn á hótel eftir að verslanir loka.  Ef náð er inn áður en verslanir loka, þá er það samt svo seint að enginn tími gefst til þess að versla.  Loks er komið til Reykjavíkur og þá gefast nokkrir klukkutímar til þess að versla.  Brottför er svo næsta dag, jafnvel snemma morguns.  Hvergi í ferðinni er gert ráð fyrir að ferðamenn skilji gjaldeyri eftir.  Ég fór með hóp í svona túr í sumar og eina tækifærið sem honum gafst til að versla voru 20 mínútur á Mývatni, 10 mínútur á Goðafossi og 60 mínútur á Akureyri.

Ferðamaðurinn sem er í Reykjavík, hann er oft á þeysingi inn og út úr borginni eða að hann kom ekki hingað til að versla.  Matur, drykkur og afþreying hefur lækkað í evrum.  Ferð Gullna hringinn hefur lítið hækkað í krónum þrátt fyrir hrun krónunnar sem þýðir veruleg lækkun í evrum.  Meira að segja bjórglasið er farið að þykja ódýrt.  Bara Bláa lónið hefur látið verðið halda sér í erlendri mynt. 

Ef við viljum að ferðamenn eyði meiru hér á landi, þá verðum við að gefa þeim færi á því.  Klukkutíma stopp á Geysi, þar sem svæðið er skoðað og borðaður hádegismatur, gefur ekki nægilegt svigrúm fyrir ferðamanninn til að versla í annars góðri verslun á staðnum.  Ennþá styttra stopp á Gullfoss þýðir að eingöngu örfáir nota tækifærið til að versla.  Og ekki er verslunin upp á marga fiska á Þingvöllum.   Þetta er samt sú ferð sem býður upp á mesta fjölbreyttni í verslun af dagsferðum út frá Reykjavík.

Skipulag ferða verður að leyfa verslun

Grundvallaratriði í því að örva verslun ferðamanna, er að skipuleggja hlutina þannig að varningi sé nánast haldið að þeim og að þeir hafi tíma til þess að sinna þessum þætti heimsóknarinnar.  Fáar ferðir eru þannig skipulagðar. Ég er búinn að nefna Gullna hringinn og hringferðir.  Þetta á líka við um aðra túra.  Ekki er gert ráð fyrir að fólk hafi tíma til að versla.  Það er rétt svo að það geti fundið sér húfu eða vettling, en ef einhver fyrirhöfn fylgir kaupunum, þá er varla tími.

Ekki dugar að nota þá afsökun að hin erlenda ferðaskrifstofa vilji ekki skipuleggja þannig að gert sé ráð fyrir tíma til innkaupa.  Ég hef ekki ennþá hitt þá konu (ekkert illa meint) sem hefur ekki sýnt því áhuga að skoða í verslun.  Karlarnir eru ekki miklir eftirbátar, en þeir hafa minni þolinmæði.  Lengjum stoppin á Goðafossi, Mývatni, í Vík, á Geysi, svo nokkrir staðar séu nefndir, og gefum ferðamanninum kost á að skilja gjaldeyrinn eftir.  Annað sem við þurfum að gera, er að auka fjölbreyttnina og passa okkur á því að hafa ekki sömu vöruna alls staðar.  T.d. er mjög áhugavert að koma í verslunina á Goðafossi, vegna þess að þar er verið að selja öðruvísi vöru.  Eða kaupfélagið á Hólmavík.  Ef hver staður getur skapað sér sérstöðu, þá eru meiri líkur á að ferðamaðurinn kaup eitthvað á hverjum  stað.  Sé sami varningurinn alls staðar, þá hættir ferðamaðurinn að skoða eftir að hafa kíkt í tvær verslanir.

Ferðamenn vilja versla

Ég hef farið þó nokkuð margar ferðir með ferðamenn, mest hér á SV-horninu.  Eina ferðin sem hreinlega gerir ráð fyrir verslunarstoppi er Suðurstrandarferðin, þar sem hádegisstopp er tekið í Vík og fólki er beint í verslun Víkurprjóns þar.  Fólk kemur líka alltaf með fullt af pokum með sér inn í rútuna.  Bláa lónsferðin gefur líka gott tækifæri til að versla.  Í öðrum ferðum hefur fólk kvartað undan því að hafa ekki tíma, sérstaklega í skipaferðunum. Eins og ég benti á fyrr í færslunni, þá fór ég hringferð þar sem gáfust innan við 2 klukkutímar til að versla á 12 dögum!  Hvaða minjagripi á ferðamaðurinn að hafa með sér heim, ef stoppin eru svo knöpp að hvergi gefst tími til að versla?  Eða gjafir handa börnum og barnabörnum eða öðrum nástöddum?  Ekki er verið að tala um að hætta að sýna fólki landið, bara að skipuleggja hlutina þannig að hádegishléið sé að stað þar sem góð ferðamannaverslun er og að stoppað sé nægilega lengi.  Kaupfélag á landsbyggðinni er t.d. mjög vinsæll áningarstaður.

Auðvitað á þetta, sem ég tala um, ekki við um allar ferðir eða alla ferðamenn.  Sumir hafa loksins náð að öngla saman fyrir draumaferðinni og eru ekki komnir hingað til að versla.  Aðrir versla alveg helling.  En hvort sem er, þá verðum við að fjölga tækifærum þeirra til að versla og vera með meiri fjölbreyttni í vöruúrvali.  Því miður eru íslenskar ferðamannaverslanir allt of líkar og þegar maður hefur komið inn í tvær til þrjár, þá hefur maður á tilfinningunni að maður hafi séð þær allar. 

Athugasemdir

[Arnór Baldvinsson, 1.11.2011 kl. 06:03]

Sæll Marinó,

Það er talsvert um að skemmtiferðaskip af stærri gerðinni komi við hérna í Port Angeles, enda góð stórskipahöfn hérna sem getur tekið skip upp í rúm 200 þúsund tonn að bryggju.  Skip sem leggjast hérna að bryggju stoppa oft ekki lengi, kannski 4 til 6 tíma en í 20 þúsund manna bæ þá eru 2 þúsund farþegar kærkomnir hjá verslunum staðarins sem eru flestar innan nokkurra mínútna gangs frá bryggjunni.  Man eftir í fyrra sumar að það voru tvö skemmtiferðaskip inni á sama tíma.  Rússneskt og Kanadískt herskip lá við bryggju líka ásamt skipi frá Bandarísku strandgæslunni.  Bærinn var iðandi að ferðamönnum og rússneskum sjóliðum í fullum skrúða, ýmist tómhentum á leið í land eða á leiðinni til baka með bjórkassa á öxlinni og þessa klassísku pappírspoka úr vínbúðinni í hinni hendinni;)  Fólk þarf að geta staldrað við og skoða hvað er í boði og líta aðeins í kringum sig.  Oft virðist manni að fólk, sem er á ferðalögum með rútum sé í einum blóðspreng frá upphafi til enda án stað þess að fá tækifæri til að staldra aðeins við og taka sér svolítinn tíma.  Svo endar fólk á að kaupa hluti á uppsprengdu verði í flugstöðvum, þar sem er oft lítið úrval af minjagripum frá viðkomandi stað, meira af dóti fjöldaframleiddu í Kína. 

Kveðja,

[Elsa Ólafsdóttir (IP-tala skráð) 1.11.2011 kl. 12:45]

Það er heilmikið til í þessu hjá þér, en einnig það að ferðamenn sem koma hingað í skipulagðar ferðir eru 40ára og eldri, það er alkunna að þörfin fyrir að versla dvínar með árunum. 

Hinsvegar er mun algengara nú að sjá erlenda ferðamenn á dýrum veitingastöðum og gera vel við sig í mat og drykk.   

[Ásdís Sigurðardóttir, 1.11.2011 kl. 15:23]

[Olgeir Engilbertsson (IP-tala skráð) 1.11.2011 kl. 20:34]

Árið 2007 fórum við í ferðalag norður og austur um land.Ég gerði óformlega könnun á verði á kanilsnúðum sem voru ódýrastir í Bónusbúðum á sama verðinu . En hvar haldiði að næstlægsta verðið hafi verið. Það var í lítilli sveitaverslun sem er nánast sjoppa á Fosshóli við Ásbyrgi

[Agla (IP-tala skráð) 1.11.2011 kl. 21:26]

Ágætis umhugsunarefni, sem þú hefur væntanlegt rætt við aðra 'i ferðabransanum, t.d. leiðsögumenn, bílstjóra og atvinnuveitendur þína.

Fararstjórar ættu að sjálfsögðu að vera með í  skipulagningu skoðunarferða Þeir eru betur færir um að dæma reynslu og væntingar viðskiptavina af þeim ferðum sem boðið er upp  á og ættu að þekkja möguleikana sem ferðasvæðið býður upp á betur  en aðrir starfsmenn fyrirtækisins.

Bílstjóri og fararstjóri hafa stundum ákveðinn sveigjanleika innan ferðaáætlunarinnar og geta bætt inn í ferðaplanið " óvæntu" auka "ljósmynda eða sýnikennslustoppi" sem reynist svo vera á næsta horni við salernisþjónustu og mynjagripasölu.Svoleiðis stopp þurfa ekki að taka meira en hálftíma fyrir 53 manna rútu og þá kannski hægt að semja við kvöldmatarstaðinn um hálftíma seinkun.

Þú nefndir takmarkað minjagripaúrval sem ég hef heyrt marga erlenda ferðamenn tala um.                                                                          Kannski  er þarna tækifæri fyrir samstarf milli hönnuða, handverksfólks og  samtaka ferðaþjónustuaðila  til að skapa meiri fjölbreytni í framboði svæðistengdra  minjagripa eða "upplifelsis"?                                         Svona eitthvað í áttina við: "Við höfum kaffistoppið á Bessastöðum (eða í næsta nágrenni) því  Bessastaðir eru frægir fyrir  að þar býður forsetinn upp á ekta ömmupönnukökur" og svo kemur a daginn að í stoppinu er hægt að kaupa pönnukökupönnur með ókeypis uppskrift að forsetaömmupönnukökunum, eða " Á Blöndósi höfum við hálftíma stopp vegna þess að héraðið er frægt fyrir... og þar getið þið séð,prufað og keypt..

Svo "dúllar" liðið sig til Reykjavíkur í ferðalok og gerir "vel við sig í mat og drykk" "á dýrum veitingastöðum" og reikningurinn er þriðjungur af því sem þeir myndu borga fyrir sömu gæði heima fyrir.

Win-win situation?

[Marinó G. Njálsson, 1.11.2011 kl. 21:53]

Agla, með fullri virðingu, þá ertu gjörsamlega út á túni með það að farastjórar eða leiðsögumenn skipuleggi ferðir.  Nei, við fáum áætlun upp í hendurnar og þurfum að fylgja henni.  Svigrúm innan áætlunarinnar er stundum ekkert, stundum örlítið, en sjaldan eitthvað að ráði.

[Agla (IP-tala skráð) 1.11.2011 kl. 23:31]

Með fullri virðingu held ég að þú rangtúlkir athugasemd mína við  færsluna. Það kom mér mjög  á óvart.

Í athugasemdinni setti ég  þá skoðun mína fram að "fararstjórar ættu að sjálfsögðu að vera með í skipulagningu skoðunarferða".   Kannski hefði ég  átt að segja "ÆTTU" að vera með í skipulagningu skoðunarferð.

Ég hef sjálf langan "fararstjóraferil" að baki svo ég veit hver staðan er í bransanum. Það er hinsvegar hvorki hér né þar.

Það sem mér fannst athyglisvert við þessa færslu þína var gagnrýnin á vöruframboðið  í  þessum hefðbundnu túristastoppum  sem þú þekkir greinilega og ég efa ekki að þú laumir á hugmyndum um hvernig þar mætti um bæta.