Er fjölgun nema í háskólum dulið atvinnuleysi?

Við stærum okkur af því að vera með mjög lítið atvinnuleysi, en maður getur ekki annað en hugleitt hvort hin mikla fjölgun nemenda í háskólum hér á landi (um tvöföldun á nokkrum árum) beri ekki vott um dulið atvinnuleysi hjá ákveðnum þjóðfélagshópum.  Það væri fróðlegt að vita hvert atvinnuleysið væri ef 8000 háskólanemar hættu námi og færu út á vinnumarkaðinn.  Á sama hátt vekur það athygli að svo virðist sem ríflega 3/4 af framhaldsskólanemum fari í háskólanám, ýmist hérlendis eða erlendis.  Er það nema von að við þurfum að flytja inn til landsins í stórum stíl annars vegar ófaglært fólk og hins vegar iðnmenntað fólk.

Þetta er enn þá merkilegra, þegar rannsóknir hafa sýnt að arðsemi háskólamenntunar er mjög oft neikvæð.  Þetta þýðir að í mörgum tilfellum eru ævitekjur háskólamenntaðra lægri en þeirra sem ljúka iðnnámi eða fara strax að vinna annað hvort eftir grunnskóla eða framhaldsskóla.

Lesa má fleira athyglivert út úr þessum tölum.  T.d. að 62,3% háskólanema eru konur.  Flestir myndu líta á þetta sem mikla sókn kvenna í meiri menntun, í mínum huga sýnir það ekki síður að nám sem konur sækja meira í stendur annað hvort ekki til boða á framhaldsskólastigi eða þykir ekki lengur boðlegt launalega.  T.d. eru flestar iðngreinar hefðbundið karlagreinar.  Vissulega hafa konur verið að sækja í þær, en í minna mæli en karlar.  Aðrar greinar hafa á undanförnum áratugum verið að færast af framhaldsskólastiginu yfir á háskólastigið (t.d. kennaranám og hjúkrunarnám).  Og enn aðrar sem ennþá eru á framhaldsskólastigi væri hægt að fylla af nemendum sem þegar hafa lokið stúdentsprófi, sbr. hársnyrtiiðn, klæðskurður og snyrtifræði, og eru því í raun orðnar að framhaldsnámi eftir stúdentspróf.  Það er ekkert að þessari þróun, en hún skekkir allan samburð á milli kynjanna.

Þessar tölur segja okkur líka að yfir 80% kvenna sem fara í framhaldsskóla, halda áfram í háskóla, meðan þetta hlutfall er ekki nema 55% hjá körlum.  Munurinn er gríðarlegur, en líklegasta skýring er að fleiri karlar útskrifast með iðnmenntun og ýmsar hefðbundnar karlagreinar krefjast ekki fagmenntunar.

Yfir 102 þúsund manns stunda nám á landinu