Skuldir hinna "verst settu" og 600 milljarðarnir

Það er alveg með ólíkindum að stjórnvöld virðast ekki geta tekið upp hanskann fyrir almenning.  Nú hefur loksins verið birt mat um líklega afskriftarþörf fjármálafyrirtækja vegna skulda heimilanna.  Það hljóðar upp á 600 milljarða.  Já, litla 600 milljarða.  Maður skyldi nú halda að félags- og tryggingamálaráðherra og hans fólk tæki þessu nú fagnandi, en raunin er önnur.  Strax er byrjað að tala þetta niður og hafna því að þetta verði afskriftir nema á þegar töpuðum kröfum og þá aðeins að fólk fari í sjálfviljuga þrotameðferð á vegum bankanna utan dómstóla, svo kallaða sértæka skuldaaðlögun.

Talskona ráðuneytisins í þessum efnum, Kristrún Heimisdóttir lögfræðingur, segir í viðtali við fréttastofu RÚV, að þetta svigrúm verði bara nýtt fyrir hina verst settu og þá sem fara í gegnum sértæka skuldaaðlögun samkvæmt reglum bankanna.  Já, takið eftir, bankarnir, þið munið sem sköpuðu hamfarirnar, eiga að hafa sjálfdæmi um hvernig þeir taka eignirnar af okkur.

Miðað við tölur í skýrslu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS), þá var virði skulda heimilanna hjá fjármálafyrirtækjunum um 1.700 milljarðar kr., en þær hafa verið endurmetnar á um 1.100 milljarða og því munu um 600 milljarðar fara í afskriftarsjóð sem nota á til að færa niður skuldir hinna "verst settu".

Vandamálið sem ég og fleiri stöndum frammi fyrir, er að viljum við nú átta okkur á því hvernig þetta virkar, þá vantar nánari upplýsingar.  Til þess að geta reiknað þetta úr, þá þurfa að liggja fyrir eftirfarandi tölur fyrir hina "verst settu":

• Skuldir þeirra hjá fjármálastofnunum
• Eignir þeirra
• Greiðslugeta

Hér stendur hnífurinn í kúnni.  Þessar upplýsingar liggja ekki frammi, þannig að auðvelt sé að lesa út úr þeim það sem þarf að vita.  En ef við reynum, þá liggja fyrir alls konar upplýsingar frá Seðlabanka Íslands sem birtar voru í júní.  Það kostar talsverða yfirlegu að átta sig á hvað þessar tölur þýða og hve hátt hlutfall skulda hinna "verst settu" munu dragast frá 600 milljörðunum og hve stór hluti reiknast með "góðu" skuldunum.

Ég met það vera tveggja til þriggja daga vinnu að reikna þetta út og er það meira en ég get lagt til í sjálfboðavinnu á næstu dögum eða vikum bara af því að ég hef svo mikinn áhuga.  Brauðstritið verður að hafa sinn forgang. 

Eitt er þó alveg á hreinu, að ekki falla allar skuldir hinna "verst settu" undir þessa 600 milljarða.  Það er bara sá hluti þeirra sem er umfram eignamörk eða greiðslugetu.  Veltur það á því hvort stendur undir meiri skuldum.  Skuldi einhver "illa staddur" 40 m.kr., á eign upp á 30 m.kr. og með greiðslugetu sem stendur undir því að greiða af 20 m.kr. láni, þá falla 10 m.kr. undir þessar 600 milljarða og 30 m.kr. falla undir "góðu lánin", þ.e. 1.100 milljarðana.  Sé staðan sú að eignin sé metin á 15 m.kr. og greiðslugetan hin sama, þá falla 20 m.kr. undir hvorn flokk.  Það er því nauðsynlegt að vita nákvæmlega hve stór hluti skulda heimilanna er umfram eignamörk eða greiðslugetu eins og ég lýsi í þessum dæmum.

Athugasemdir

[Jón Svan Sigurðsson, 5.11.2009 kl. 11:19]

Svo er það nú einnu sinni þannig að "þeir verst settu" fá enga aðstoð. Það stendur skýrum stöfum að þessi sértæka skuldaaðlögun er ekki fyrir þá sem eru komnir í vanskil. Bíddu nú við....en það er einmitt málið, allir þeir sem eru komnir í vanskil fá enga aðstoð nema að koma sínu á hreint fyrst við þau fjármálafyrirtæki sem vanskilin eru við. Gangi þeim vel. Er það fólk sem er komið í vanskil ekki einmitt fólkið sem þarf hjálp? En á móti kemur að margir geta ekki hugsað sér að fara í þessi úrræði sem í boði eru þar sem ekki er hægt að sætta sig við það láta aðra ráða lífu sínu og fjölskyldunar næstu árin, hvað þá glæpafyrirtækin sem bera ábyrgð á hruninu. Þetta er allt rugl, bull og kjaftæði....og siðlaust með öllu. Stjórnvöld eru búin að ljúga að okkur að ekki sé hægt að fella niður skuldir því það mun kosta ríkið svo mikið. Nú þegar þessi lýgi er afhjúpuð þá halda stjórnvöld áfram og tala þessi gögn AGS niður. Það eiga allir að njóta góðs af þessu. Þeir sem eru komin í vandræði, þeir sem eru að lenda í vandræðum og þeir sem eru að komast hjá. Jafnt yfir alla því forsendubresturinn bitnaði á öllum sem tóku lán. Svo verður að breyta gjaldþrota og fyrningarlögum svo að fólk sem er komin í svo mikil vandræði að ekkert annað bíður en gjaldþrot eða fjárnám geti séð sinn hag í að búa áfram á Íslandi án þess að vera óvirkur þegn í efnahagskerfinu það sem eftir er. Fyrir hvern vinnur þetta pakk á hinu háa Alþingi eiginlega?? Svar: fjármagnseigendur og lánadrottna ! Fólkið í landinu fær bara puttann.

[Bjarni Kjartansson, 5.11.2009 kl. 11:24]

ÞAð eru bara hinir flottu og ríku sem komast að hjá Jóhönnu og Árna spegli.

Hann setur líklega spegla fyrir fram an púltin sem hann ávarðar þjóð  ,,sína" frá á næstunni, í það minnsta glugga sem spegla ásýnd hans til hans sjálfs á meðan hinar LÖÖÖngu ræður um ekkert eru haldnar.

Jón Ásgeir hefur nú þegar fengið milljarða afskrifaða í 365 hrókeringum og bullinu í kringum það.

Saga Kapital fengið svo víkjandi lán og á svo lágum vöxtum, að þeir sáu sig knúða til, að SKRÁ HLUTA ÞEIRRA SEM TEKJUR.

Braðustritarar hafa á stndum átt hlé innan Sjálfstæðisflokkins en EKKI þegar Kratar og Kommar eru í stjórn.

Ólafur nefndur ,,Skattmann" tók vísitölubætur af launum og þá hétu það ,,NAUÐSYNLEGAR RÁÐSTAFANIR"  í málfari Komma.

Nei minn ljúfi drengur, það er ofætlan að búast við skjóli fyyrir almúgann þegar Vinstri stjórn er við völd.  Kíktu bara á Íslandssöguna.

ÞAð er nefnilega svo gaman að vera í veislum með ,,flotta fólkinu" og það hefur verið sannað margsinnis, að ekki er auðveldara að svindla en þegar Vinstri stjórnir eru við katlana, það sögðu heildsalar í það minnsta í denn.

ÞAÐ ERU ALLIR JAFNIR EN ÞAÐ ERU BARA SUMIR JAFNARI EN AÐRIR.

Mibbó

[Offari, 5.11.2009 kl. 12:23]

Afhverju gilda ekki sömu lög um alla? Ég var hlyntur þessari skjaldborg þar sem ég hélt að hún gilti líka um fyrirtæki.

[Birgir Viðar Halldórsson, 5.11.2009 kl. 13:02]

Lán heimilanna munu "sitja" á hakanum, það á að bjarga bönkunum fyrst ásamt fjármagnseigendum. Heimilin eru afgangsstærð... því miður

[joi (IP-tala skráð) 5.11.2009 kl. 16:36]

Þarna eiga að vera til sex hundruð þúsund milljónir sem er hægt að afskrifa. Þetta eru svo hrikalegar tölur að maður skilur þær ekki. Hvernig er hægt að strika út svona upphæðir, og það í kreppu?

Það var ekki hægt að byggja nýtt sjúkrahús í góðærinu, sem þó átti að kosta um 5% af þessari upphæð!!!!

Hafa einhvers staðar komið upplýsingar um hverjir eigi að borga þessar niðurfellingar á þessum upphæðum? Sumir nefna erlenda banka og kröfuhafa. Varla eru þessir sömu aðilar tilbúnir að lána Íslendingum aftur? Þeir sem lána einu sinni til einhvers og fá ekki endurgreitt, eru varla spenntir fyrir að gera það aftur? Orðspor vanskilafólks breiðist hratt út. Hvað halda menn að gerist eftir að erlendir bankar og kröfuhafar hafa þurft að fella niður þessar gríðarlegu upphæðir? Varla lána þeir aftur? varla fara þeir að koma hingað með peninga í fjárfestingar? Ekki gefa þeir okkur meðmæli?

Það virðist ekkert hafa breyst á þessu eina ári sem liðið er. Fólk virðist enn halda að þegar einhver greiðir ekki skuldirnar sínar, þá láti lánadrottnar það sér bara í léttu rúmi liggja?

Af hverju urðu þessi vanskil til? Hefur einhver spurt sig að því?

Hvað hefur t.d. stærð á meðalhúsnæði aukist mikið á ári síðustu 10 árin?

Hvað hefur innkaupsverð á einkabílum hækkað mikið að meðaltali á ári síðustu árin?

Vill enginn standa upp og viðurkenna að hafa farið of geyst? Keypt annað hvort hús, bíl, sumarhús eða annað sem var einfaldlega langt umfram kaupgetu, hvort sem gengið hafi hækkað eða lækkað eða hvort vextir hafi hækkað eða lækkað?

Þetta er skrýtin umræða. Er hræddur um að það sé ekki langt í næsta hrun. Lánadrottnar sætta sig ekki við svona niðurfellingar endalaust.

[Anna Einarsdóttir, 5.11.2009 kl. 18:25]

Jói.

Ég keypti mér bíl í september 2007. 

Kaupverð 1,8 mkr. 
Staðgreitt 500 þúsund, rest á erlendu bílaláni kr. 1,3 mkr.

Á tveimur árum hef ég greitt meira en 1 mkr. af láninu en samt stendur lánið í 2 mkr.

Á tveimur árum hefur bílverðið hækkað úr 1,8 mkr. í  3,6 mkr. 
UM HELMING !

Fór ÉG of geyst ?

[Örn Johnson ´43 (IP-tala skráð) 5.11.2009 kl. 22:18]

Það er með ólíkindum hvernig þríeykið, Jóhanna, Steingrímur og Gylfi hafa logið að þjóðinni undanfarna níu mánuði. Allan þennan tíma hafa þau sagt að verði farin almenn afskriftarleið lána upp á 20 %, eins og Framsókn barðist fyrir endaði það allt á skattgreiðendum.  Hvað kemur svo í ljós í gær. Það var AGS sem upplýsti að það væri þegar búið að afskrifa nær 40% af skuldunum. Þríeykið brást fljótt við, tekið algjörlega í bólinu og byrjaði með einhverjar ótrúlegar útskýringar um að þessir 600 milljarðar yrðu notaðir til að hjálpa þeim verst settu ! !Detta nú af mér allar dauðar lýs. Af hverju lugu þau svona í 9 mánuði og komust upp með það ? Óskiljanlegt. Sama dag birtist svo tveggja síðna auglýsing frá þeim um "greiðslujöfnun" íbúðarlána. Þetta er einhver versta svikamilla sem nokkrum hefur dottið í hug. Afborgun lána á að lækka um allt að 20% í byrjun. Flott, ekki satt ? En það er fleira á spítunni. Eftir svona "greiðslujöfnun" á lánið að vera tengt launavísitölu. Já, þegar laun hafa aldrei verið eins lág og nú. Hvað er þríeykið að boða ? Að laun eigi ekki að hækka umfram lánskjaravísitölu næstu 25 - 30 ár ? Samt hækkaði launavísitalan um 40% umfram lánskjararvísitölu s.l. 10 ár. Eðlilegur hlutur, meiri framlegð þjóðarbúsins skilar sér í hækkun launa. Hvað myndi fólk segja nú í dag ef svona aðgerð hefði verið framkvæmd fyrir 10 árum og afborganir lánanna væru 40% hærri ? Yrði ekki allt vitlaust. Allt þetta þríeyki veit að það þarf ekki að hafa áhyggjur af svoleiðis smáræði, þau væru löngu farin frá völdum og bæru ekki ábyrgð á neinu.

Góðir landar: Ekki samþykkja þessa "greiðsluaðlögun". Hún er millusteinn, pissað í skóinn. Ef einhver leið er að lifa við núverandi afborganir þá er það það hagkvæmasta sem hægt að gera. Til þess þurfið þið að fara í bankann ykkar fyrir 20. nóv. og afþakka "gjöf" þríeykisins til ykkar. Annars eruð þið bundin forever - glæsilegt dæmi !

Augljóslega var tillaga Framsóknar hógvær, lagt til að afskrifað yrði á alla um 20%. Svo var afskrifað í felum nær 40% en auðvitað mátti ekki samþykkja 20% tillöguna sem stjórnarandstöðuflokkur barðist fyrir. Dýrt verður þetta þríeyki að lokum og þeirra viska ekki hátt metin í framtíðinni.

[Baldur B.Maríusson (IP-tala skráð) 5.11.2009 kl. 22:55]

Það er ekki við öðru að búast frá félagsmálaráðherra, hann skilur þetta ekki. 

Horfið bara framan í gjörsamlega tómt adlitið á honum, það er alveg ljóst að það er mikill tómleik þar á milli eyrnana.

[Gunnar Skúli Ármannsson, 5.11.2009 kl. 23:03]

Sæll Marinó,

aftur kem ég svartsýnisgaurinn.

Ég vil taka það fram að ég er algjörlega sammála kröfum HH og finnst þær hógværar ef eitthvað er.

Mín tilfinning eftir lestur skýrslu AGS er að koma gjaldþrotameðferðinni út úr dómstólunum og á borð bankanna. Þar á að setja þá sem eru ekki "lífvænlegir" sem fyrst í gjaldþrot. Svipað og maður hreinsar út óhreinindi. Þeir sem eru lífvænlegir fá einhverskonar gjörgæslumeðferð en án afskrifta.

Hugmyndin er að láta sem flesta borga, og sem mest.  Hirða fasteignirnar af "lúserunum" og koma þeim í verð aftur, þe skapa ný lán fyrir bankana hjá nýjum eigendum. Lán eru eignir banka.

Ég hef fylgst með átökum Letta við AGS. Þar ætlaði ríkisstjórnin að afskrifa lán að verðmæti fasteigna. AGS bannaði það fyrir hönd sænsku bankanna.

Eina leiðin er að senda AGS heim. 

[Offari, 5.11.2009 kl. 23:16]

Er Ags ekki farinn að vinna með okkur?

[Marinó G. Njálsson, 5.11.2009 kl. 23:43]

Örn, takk fyrir gott innlegg.

[ElleE (IP-tala skráð) 6.11.2009 kl. 00:27]

Óskiljanlegur Joi, veit ekki hvar þú hefur búið sl. 2 ár.  Vissir þú kannski ekki að gengislán hækkuðu upp að 130% frá júlí, 07 og fram í okt., 08?  Ekki heldur þú það hafi verið skuldurum að kenna?   Nei, það var glæpabönkum og yfirvöldum að kenna.  Og ég er að tala um skuldara sem fóru gætilega, ekki nokkra sem fóru óðslega. 

Og ég er jafnsvartsýn á allt sem AGS gerir og Gunnar, kannski verri.  Held þeir þurfi að fara jafnskjótt og ríkisstjórnarflokkarnir.   

Örn segir að fólk þurfi að fara í bankann fyrir 20. nóv. ellegar vera bundinn forever.   Vissi ekkert um þetta og velti fyrir mér hvort einhver geti útskýrt og hvort það gildi um öll fjármálafyrirtæki landsins og öll lán landsins.  Ríkisstjórnarflokkarnir eru að valda okkur óendanlegum skaða og þurfa að fara frá völdum.  

[Marinó G. Njálsson, 6.11.2009 kl. 00:52]

ElleE, það er hægt að hætta í greiðslujöfnun hvenær sem er, en sé það gert eftir að greiðslujöfnunin er komin í gang fyrir tiltekið lán, þá þarf að gera upp stöðu á biðreikningi.

[ElleE (IP-tala skráð) 6.11.2009 kl. 12:11]

Joi, ég sagði að ofan (00:27): " Vissir þú kannski ekki að gengislán hækkuðu upp að 130% frá júlí, 07 og fram í okt., 08? "

Vil taka það fram að þessar hækknari urðu jafnframt því sem fólkið var að borga síhækkandi afborganir og sem hækkuðu í hlutfalli hækkunar höfuðstólsins og langt umfram það sem samið var um. 

Takk fyrir svarið, Marinó.  Veit einhver hvort þetta gerist þó sjálfkrafa með öll lán í öllum fjármálastofnunum landsins, nema skuldarinn stoppi það sjálfur?

[Marinó G. Njálsson, 6.11.2009 kl. 12:18]

ElleE, minn skilningur er að þetta gerist með öll veðtryggð fasteignaveðlán.  Þetta gerist, t.d., ekki sjálfkrafa með verðtryggð bílalán.

[Sigurður M Grétarsson, 8.11.2009 kl. 01:23]

Marinó. Ekki veit ég til hvers þú villt skoða þessi "góðu" og "vondu" lán hjá bönkunum. Ef það er til þess að vita hversu mikið verður eftir af þessum 600 milljörðum þegar búið er að afskrifa öll óhjákvæmileg útlánatöp, sem þá væri hægt að nota í almennar niðurfærslur, þá get ég sagt þér það. Það verður ekkert eftir til þess. Ástæða en einfaldlega sú að í samningunum milli nýju bankanna og kröfuhafa gömlu bankanna er ákvæðu um að það eigi að endurskoða þessar afskriftit árið 2012. Ef þá kemur í ljós að ekki er þörf á þetta miklum afskriftum til að mæta þessum útlánatöpum þá eiga nýju bankarnir að greiða meira, sem því nemur fyrir lánasöfnin. Ef til dæmis kemur í ljós árið 2012 að það þarf aðeins 400 milljarða til að mæta óhjákvæmilegum útlánatöpum þá þurfa nýju bankanrir að greiða 200 milljarða í viðbót fyrir lánasöfnin.

Það er því alveg ljóst að ef það á að fara út í það að afskrifa skuldir fólks, sem getur greitt sínar skuldir þá þarf að fjármagna það með öðrum hætti. Sá kostnaður mun þá að mestu lenda á skattgreiðsendum.

Það er nefnliega ragnt, sem Jón Svan Sigurðsson segir hér í fyrstu athugasemdinni að það sé búið að afhjúpa það, sem lygi eða rangfærslu að niðurfelling kosti skattgreiðendur stórfé. Sú fullyrðing hefur ekki verið hrakin og verður ekki hrakin vegna þess að hún er rétt.

Sú fullyrðing, sem hefur verið afhjúpuð, sem röng er einmitt fullyrðingin um að hægt sé að nota niðurfærslur lánasafnanna til flatra niðurfærslna. Endurskoðunarákvæðið árið 2012 sýnir það svo ekki verður um villst þó reyndar hafi allir, með skilning á þessum málum vitað það frá því Framsóknarflokkurinn kom fyrst fram með þessa fullyrðingu í febrúar.

Það, sem AGS fjallar um í sinni skýrslu er þörfin fyrir afskriftir lána vegna slakrar greiðslugetu lántaka. Það er gert ráð fyrlr þeim afskriftum við sölu skuldabréfasafnanna frá gömlu bönkunum til nýju bankanna og þess vegna kostar það nýju bankana ekki neitt að afskrifa þessi lán. Því er hins vegar ekki haldið fram í þessari skýrslu AGS að það kosti bankana ekki neitt að afskrifa lán þeirra, sem geta greitt sín lán. Því hefur AGS aldrei haldið fram og hefur hann heldur aldrei hvatt til þess eða komið fram með yfirlýsingar um að það sé æskilegt. Þvert á móti telst það vera brot á samningum milli AGS og íslenskra stjórnvalda vegna þess að í honum er ákvæði um að ekki megi skuldsetja ríkissjóð umfram það, sem nauðsynlegt er til að koma bankakerfinu af stað aftur, til að fjármagna hallarekstur ríkissjóðs á aðlögunarárunum og til að mynda gjaldeyrisvarasjóð. Niðurfærsla lána þeirra, sem geta greitt sínar skuldir telst einfalelega ekki vera nauðsynleg aðgerð til að koma okkur upp úr kreppunni og því er það brot á samningnum við AGS að skulsetja ríkissjóð til að fjármagna slíka aðgerð.

Það er því alveg ljóst að sú leið til að fjármanga niðurfærslur skulda hemilanna, sem þú kallar "borðleggjandi" og var kynnt af formanni HH á fundi í Iðnó um daginn gengur ekki upp því hún gerir ráð fyrir fjármögnum, sem ekki er hægt að nota til slíkra niðurfærslna því hún er ætluð í annað. Málið er einfaldlega það að enn hefur engin fundið leið til að færa flatt niður skuldir heimilanna án þess að kostnaðurinn við það lendi að mestu á skattgreiðendum. Ástæðan er væntanlega sú að slík leið er ekki til.

[Benedikt Helgason (IP-tala skráð) 8.11.2009 kl. 13:32]

Stjórnin hagar sér amk eins og að þú hafir rétt fyrir þér Sigurður M. Þ.e.a.s. að hún hafi selt íslenska lántakendur í hendurnar á m.a. vogunarsjóðum, sem hún ætlar nú að aðstoða með öllum tiltækum við að hámarka innheimtur.

En svo er auðvitað hollt í þessu samhengi að velta fyrir sér stærðinni á þessari upphæð sem mögulega þarf að afskrifa. Ef ég hef ekki klikkað í veldisútreikningnum þá svara 600 milljarða afskriftir til þess að bankarnir tapi að meðaltali 15 milljónum pr. húseign af 40.000 húseignum sem þeir myndu leysa til sín.

[Sigurður M Grétarsson, 8.11.2009 kl. 14:09]

Benedikt. Þessir 600 milljarðar eru bráðabyrgðatala miðuð við verstu mögulegu niðurstöðu varðandi innheimtur þessara lána. Þegar málið verður endurskoðað árið 2012 eru því yfignæfandi líkur á að þessi afföll verði lækkuð og það jafnvel umtalsvert.

Einnig klikkar þú á því að mestu afskriftirnar eru af gengistryggðu lánunum og er þa að mestu vegna þess að reiknað er með að krónan styrkist og þannig lækka þau lán sjálfkrafa. Minnsti hluti af þeirri niðurfellingu er því vegna afskrifta.

Einnig eru líklegt að mat á verstu hugsanlegu niðurstöðu taki mið af því að HH vinni fullnaðarsigur í málaferlum við bankana þar, sem reynt er að fá viðurkennt fyrir dómi að um forsendubrest sé að ræða og að gengistryggð lán séu ólögleg. Væntanlega verður komin niðurstaða í það mál árið 2012. Ef HH vinna það mál þá verða leiðréttingar á lánunum í samræmi við þá dómsniðurstöðu og hefur það þá áhrif á matið árið 2012 til hækkunar á afskriftum. Tapi HH hins vegar málinu þá fara þeir peningar, sem var ætlað að mæta því ef HH ynni málið inn í þrotabú gömlu bankanna árið 2012.

Allavega er ljóst að þessar afskriftir mynda ekki neinn sjóð, sem hægt er að útdeila til lántaka, sem geta greitt sínar skuldir. Fjármögnun fyrir lækkun þeirra þarf að koma annars staðar frá.

[Marinó G. Njálsson, 8.11.2009 kl. 14:22]

Sigurður, þú virðist vera með innherjaupplýsingar um þessar tölur.  Ertu til í að greina meira frá?  Eða ertu bara að beita sömu ágiskunum og við hin?

Það er ekki vitað hvaða dagsetningu er miðað við.  Þess vegna vitum við ekki hvert gengið er.  Líklegast er um stöðu um áramót að ræða eða í lok september á síðasta ári.  Við bara vitum það ekki.  Veist þú það?  Ef svo er, hvernig væri að greina frá því?

[Marinó G. Njálsson, 8.11.2009 kl. 14:28]

Sigurður, tillögur HH hafa verið og eru að gengistryggðum lánum verði breytt í verðtryggð lán frá lántökudegi, ekki að lánin verði dæmd ólögleg.  Hvernig væri eftir allt það sem þú hefur lesið af færslum og athugasemdum frá mér, að þú hefði nú rétt eftir!  HH hefur heldur aldrei sagst ætla í mál vegna forsendubrests, þó ÉG hafi hvatt til slíks.  Sem betur fer eru HH og ég ekki eitt.

Í þessu samhengi:  Getur þú sagt, án þess að fletta því upp, hverjar eru kröfur HH?  Þér til upplýsinga eru þær í fjórum liðum og ég hef þegar nefnt einn.

[Benedikt Helgason (IP-tala skráð) 8.11.2009 kl. 15:09]

Ég er ekki að klikka á neinu Sigurður M. Ég hef bara sagt að 600 milljarða afskriftir svari til þess að bankarnir leysi til 40.000 húseignir og tapi á hverri þeirra 15 milljónum króna. 

Í mínum heimi er allt tal um styrkingu krónunnar hluti af SF blekkingarleiknum. Hvað ætti að styrkja íslensku krónuna næstu ár?

[Sigurður M Grétarsson, 9.11.2009 kl. 09:56]

NMarinó. HH standa fyrir málsókn til að freista þess að fá gengistryggð lán dæmd ólögleg.

Ef ég á að fletta í minni mínu varðandi stefnumál HH þá eru þau helsur á þá leið að farið verði með vísitölu neysluverðs til verðtryggingar aftur til janúar 2008 og síðan hækkað um 4% á ári frá þeim degi, sem ætti að gera eitthvað um 7% hækkun frá því í dag.

Síðan minnir mig að það eigi að færa verðtryggðu lánin niður miðað við gengi í janúar 2008 og hækka frá þeim degi um þessi sömu 4% á ári.

Þetta heitir á mannamáli niðurfærsla skulda. Þið kjósið að kalla það leiðréttingu og er líka hægt að nota það orð. Hvaða orð er notað breytir þó ekki þeirri staðreynd að það að framkvæma þessar aðgerðir kostar skattgreiðendur gríðarlegar fjárhæðir. Væntanlega eitthvað á annað hundrað milljarða króna. Enda er það alveg kristaltært að varúðarniðurfærslur lánasafna gömlu bankanna til þeirra nýju myndar ekki neinn sjóð, sem hægt er að dreifa út. Hún myndar aðeins getu til að fella niður lán, sem þegar eru töpuð án þess að kaupendur lánasafnanna, nýju bankarnir, tapi á því. Allar niðurfærslur á skuldum þeirra, sem geta greitt sínar skuldir þarf að fjármagna með öðrum hætti.

Af þessum sökum gengur ekki upp sú leið, sem Þórður B. Sigurðsson kynnti á fundi í Iðnó um daginn. Það stafar af því að megin fjármögnun þeirrar leiðar er ætlað að vera frá stað þaðan, sem ekkert fé er að fá í slíka niðurfærslu skulda.

Þeim mun fyrr, sem við komum þeirri mýtu úr umræðunni um skuldavanda heimilanna að hægt sé að fjármagna niðurfærslur þeirra úr þessum varúðarniðurfærslum og þar með án þess að þær lendi með miklum þunga á skattgreiðendum, þeim mun fyrr getum við farið að ræða að einhverju viti um aðgerðir til lausnar á þessum vanda. Meðan þessi mýta er í gangi þá þvælist hún fyrir allri vitrænni umræðu um þessi mál.

[Marinó G. Njálsson, 9.11.2009 kl. 10:56]

Nei, Sigurður, HH standa ekki fyrir neinni málsókn, enda leyfa íslensk lög það ekki.  Við aftur styðjum fólk í orði sem er í slíkrum málsóknum og það vill svo til að einn stjórnarmanna HH er sá sem er kominn með mál sitt hvað lengst.

Ég veit ekki hvaða leið Þórður B. Sigurðsson kynnti á fundi í Iðnó um daginn.  Það er a.m.k. langt síðan að þetta "um daginn" var.

Ef það er mýta að skuldavandi heimilanna verði ekki fjármagnaður með niðurfærslu án þess að þær lendi á skattgreiðendum, hver er þá að borga afskriftir úr sams konar varúðarniðurfærslum vegna fyrirtækja?  Ekki segja mér að það sé einhver grundvallarmunur þarna á.  Ég er ekki sammála þér, að bara eigi að fella niður skuldir sem eru hvort eð er tapaðar.  Það á að færa niður skuldir "lífvænlegra fyrirtækja" til að létta þeim lífið.

Það sem þvælist fyrir allri vitrænni umræðu er að hvorki stjórnvöld né fjármálafyrirtæki vilja taka þátt í henni með lántökum.

Já, er þetta svartsýnasta spá.  Hvernig veistu það?  En mesta mál, bankarnir fá afslátt sem miðar við að allt fari á versta veg.  Nú ef það gerist ekki, þá munu lántakar þurfa að greiða hagnað bankanna næstu árin með skertum ráðstöfunartekjum eftir afborganir lána.  Þetta er nefnilega nákvæmlega málflutningur minn frá því í febrúar.  Takk fyrir að vera sammála.

Í einu orðinu segir þú, að varúðarniðurfærslan geri " ráð fyrir þeim möguleika að HH hafi fullnaðarsigur í sínum málaferlum við bankana" og næsta segir að það sé ekki hægt að taka til krafna HH.  Þú ferð svo marga hringi í svari þínu frá 10:17, að þú líklegast áttar þig ekki á því "það er ekki hægt" Sigurður M. Grétarsson.

Mundu að allt er hægt, ef viljinn er fyrir hendi.

[Marinó G. Njálsson, 9.11.2009 kl. 10:58]

Hluti af athugasemdunum, sem ég var að svara voru víst á þræðinum "Áskorun til dómsmála- og mannrétindaráðherra og FÍB".  Var að lesa þetta á póstinum um leið og ég svaraði.  Þannig að færslan, sem ég vísa í, frá kl. 10:17 er af hinum þræðinum.

[Sigurður M. Grétarsson (IP-tala skráð) 18.11.2009 kl. 21:57]

Marinó. Hvað er það við endurskoðunarákvæðið árið 2012, sem þú skilur ekki?

Hvað varðar meinta "hringi" mína þá er það einfaldlega þannig að ef gert er ráð fyrir þeim möguleika við svarsýnustu spá um endurheimtur skuldabréfasafna bankanna að málsókn gegn bönkunum studdri af HH vinnist hjá stefnendum þá mun sú upphæð, sem dreginn var frá nafnverði skuldabréfanna til að mæta þeim kostnaði ef svo færi verða notuð í það. Ef stefndu, það er bankarnir" vinna það mál þá fer sú upphæð til kröfuhafa gömlu bankanna. Með öðrum orðum þá er aðeins hægt að nota varúðarniðurfærsluna til að mæta þessum kostnaðí ef og að því marki, sem stefnendur vinna málið. Annars fá þrotabú gömlu bankanna peninginn og þar með kröfuhafar þeirra.

Svo er þessi setning óborganleg og sýnir að þú ert ekki að skilja þennan einfalda hlut.

"Já, er þetta svartsýnasta spá.  Hvernig veistu það?  En mesta mál, bankarnir fá afslátt sem miðar við að allt fari á versta veg.  Nú ef það gerist ekki, þá munu lántakar þurfa að greiða hagnað bankanna næstu árin með skertum ráðstöfunartekjum eftir afborganir lána.  Þetta er nefnilega nákvæmlega málflutningur minn frá því í febrúar.  Takk fyrir að vera sammála."

Fyrst er fyrir að segja að það hefur komið skýrt fram í fjölmiðlum og í ræðum á Alþingi að þarna er um að ræða svarstýna spá og að afföllin verði endurmetin árið 2012. Ef ekki reynist þörf fyrir allar þessar bráðabyrgðaafskriftir til að mæta töðuðum kröfum þá fá þrotabú gömlu bankanna það, sem ekki þarf að nota til afskrifta. Þess vegna er útilokað að hægt sé að nota þessar varúðarniðurfærslur til að mæta öðrum afskriftum en kröfuhafar gömlu bankanna hafa samið um að taka á sig. Nema náttúrulega að dómsniðurstaða í Hæstarétti skikki þá til að taka meira á sig. Kröfuhafarnir hafa ekki samþykkt að taka á sig neinar afskriftir á lánum lántaka, sem geta greitt sínar skuldir.

Ef þú ert ekki enn búinn að skilja þetta þá get ég sett þetta upp í tilbúnu dæmi.

Einn bankinn keypti skuldabréf að nafnvirði 500 milljarðar úr þrotabúi gamla bankans. Bráðabyrgðavarúðarniðurfærslan er upp á 200 milljarða og greiðir hann því nú 300 milljarða fyrir skuldabréfin. Árið 2012 kemur er búið að afskrifa 100 milljarða vegna tapaðra skulda og áætlanir gera ráð fyrir að það muni þurfa að afskrifa 50 milljarða í viðbót. Þar með gerir endurskoðuð áætlun ráð fyrir að afskriftirnar verði 150 milljarðar en ekki 200 milljarðar og þá þarf nýji bankinn að greiða 50 milljarða í viðbót fyrir skudlabréfasöfnin eða samtals 350 milljarða.

Nýji bankinn stendur því með 50 milljarða eftir af varúðarniðurfærslunni og áætlanir gera ráð fyrir að það þurfi að afskfira 50 milljarða í viðbót vegna tapaðra skulda.

Ef enn betur hefur farið í efnahag þjóðarinnar og bankinn aðeins þurft að afskrifa 80 milljarða árið 2012 og áætlanir gera ráð fyrir að afskrifa þurfi 20 milljarða í viðbót þá þarf nýfi bankinn að greiða 100 milljarða í viðbót fyrir skuldabréfasöfnin eða 400 milljarða samtals. Hann stendur þá eftir með 20 milljarða af varúðarniðurfærslunni og áætlanir gera ráð fyrir að hann muni þurfa að nota þá til að fjármagna tapaðar skuldir.

Hvar sérð þú hagnað í þessu fyrir nýja bankann eða svigrúm til frekari niðurfærslna? Hvar sérð þú að lántakar séu að greiða fyrir hagnað bankans? Hvernig færð þú út að ég sé sammála þér?

Það er alveg rétt að það er allt hægt ef viljinn er fyrir hendi. Það er þó miserfitt. Ætli það séu ekki jafn miklar líkur á að fjármagn náist frá kröfuhöfum gömlu bankanna án dóms frá Hæstarétti til að fjármagna niðurfærslur lána til þeirra, sem geta greitt sínar skuldir eins og að slíkt fjármagn náist frá Jólasveininum.

Hins vegar er alltaf hægt að fjármagna þetta með álögum á skattgreiðendur. Það væri nær fyrir ykkur hjá HH að færa rök fyrir því hvers vegna ætti að gera það heldur en að bulla með fjármögnunarleiðir, sem er algerlega lokaðar án dóms.