Allt tekið að láni - Endurbirt færsla

Fyrir nánast þremur árum birti ég færsluna sem hér er endurbirt í tilefni væntanlegs uppgjörs vegna skulda Skipta, móðurfélags Símans.  Þeir sem rýna í fréttir um það mál, hafa komið auga á að þegar Exista keypti tæplega helmingshlut í Símanum af ríkinu, þá virðist sem Exista hafi ekki lagt krónu í kaupin.  Allt var tekið að láni.  Um þetta fjallaði einmitt færslan mín hér fyrir þremur árum, þ.e. ótrúlegt auraleysi meintra auðmanna.  Þeir skömmtuðu sér háar upphæðir í arð frá þeim félögum sem þeim tókst að komast yfir, en áhætta þeirra við kaupin voru engin, þar sem búin voru til leppfyrirtæki með lágmarksfjárframlagi og síðan tekin lán fyrir öllum pakkanum.  Tekið skal fram að þegar ég skrifaði færsluna, þá var ekki allt komið fram sem núna er vitað og var margt byggt á ágiskunum og innsæi.  Því miður þá hafði ég ekki rangt fyrir mér í einu einasta tilviki.  En hér er færsla sem birtist 11. febrúar 2010.

Tikk-tikk-tikk, tímasprengjan tifar, almenningur er að springa

Ég hef aldrei upplifað eins ástand og núna er í þjóðfélaginu.  Hver afhjúpunin á fætur annarri um viðskipti svo kallaðra auðmanna, þar sem í ljós kemur að þeir áttu ekkert annað en nafnið, veltur yfir landsmenn.  Ólafur Ólafsson átti ekki einn aur í því sem notað var til að kaupa hlutabréf í hinu eða þessu fyrirtæki.  Jón Ásgeir Jóhannesson átti ekki einn aur í því sem notað til að kaupa hlutabréf í hinu eða þessu fyrirtæki.  Brim keypti Icelandic Group og átti ekki einn aur af þeim peningum sem notaðir voru við kaup á félaginu.  Jóhannes Jónsson býr í lúxusvillu sem hann hefur ekki lagt einn aur í.  Hinir svo kölluðu auðmenn voru upp til hópa menn án peninga eða að þeir hættu aldrei sínu eigin aur í þær fjárfestingar sem þeir tóku þátt í.  Veldi þeirra var loftbóla byggð á afleiðum.

Hér á landi byggðust eignir "auðmanna" á hlutabréfum sem þeir höfðu "keypt" í bönkunum.  Kaupverðið hafði nánast alltaf verið að fullu tekið að láni hjá bönkunum sjálfum í gegn um eitthvað leppfélag.  Peningurinn kom úr bankanum, tók tvo, þrjú hopp og skiluðu sér svo aftur inn í bankann, þar sem hlutabréfin voru oftast keypt af aðila sem notaði peninginn til að gera upp skuld við bankann.  Nú hlutabréfin í bönkunum voru svo notuð sem trygging fyrir lánum sem notuð voru til að kaupa önnur hlutabréf, sem notuð voru sem trygging fyrir nýjum lánum, sem notuð voru til að kaup enn önnur hlutabréf, sem notuð voru sem trygging fyrir enn öðrum lánum, o.s.frv.  Hvergi í allri keðjunni er lögð til ein króna af eigin fé.  Eins og allir vita, þá er engin keðja sterkari en veikasti hlekkurinn og fall bankanna haustið 2008 varð til þess að keðja brast.  Málið er að nær öll hlutabréfaeign "auðmanna" hékk saman í svona keðju sem er að leysast upp, eins og þegar lykkjufall verður.  Allir sem þekkja til prjónamennsku vita að nóg er að ein lykkja falli til að allar lykkjur fyrir ofan missa festingu sína og ef ekki er gripið í snarhasti til heklunálarinnar, þá getur flíkin eyðilagst.

"Auður" íslenskra "auðmanna" lítur núna út eins og peysa alsett lykkjuföllum.  Hann er að engu orðinn.  Hann var líklegast enginn allan tímann.  Það var allt fengið að láni.  Dapurleg staðreynd, sem margir af þessum mönnum munu þurfa að lifa við sem eftir er ævi sinnar.  Þeir skreyttu sig með stolnum fjöðrum og gengu um í nýju fötum keisarans.

Þetta var hin opinbera eignahlið á "viðskiptaveldi" þeirra, en hvað með hina óopinberu hlið.  Það runnu jú stórar fjárhæðir til þeirra út úr félögum "viðskiptaveldisins".  Þessar fjárhæðir virðast vera týndar nema þær hafi bara horfið í hítina.  Satt best að segja, þá held ég að stór hluti af þessum peningum séu löngu búnir í eyðslufylleríi "auðmannanna" og þegar sjóðirnir tæmdust, þá var eina leiðin til að tryggja meira aðgang að peningum að kaupa banka.

Ég sagði að ástandið í þjóðfélaginu væri viðkvæmt.  Það er allt við að springa.  Almenningur sér flett ofan af hverri svikamyllunni á fætur annarri.  Við þurfum að horfa upp á bankana leysa til sín hvert fyrirtækið á fætur öðru.  Fyrirtæki sem "auðmennirnir" og leppar þeirra áttu að nafninu til, en bankarnir áttu í raun og veru.  "Auðmenn" og leppar sem hafa lifað hátt á okkar kostnað og við eigum að borga reikninginn.  "Auðmenn" og leppar þeirra eru að fá allar sínar skuldir felldar niður vegna þess að þeir kunnu á kerfið og höfðu her lögmanna á sínum snærum, en í almenning er kastað brauðmolum.  Jón Ásgeir fær meiri afskrift í einni færslu hjá einu af svo kölluðu fyrirtækjum hans, en öll heimili landsins fá af húsnæðislánum sínum!  Þess vegna er almenningur að springa.  Og eins og einn bankamaður komst svo snilldarlega að í dag, þá verður fólk "að sætta sig við það".  Ég viðurkenni það fúslega, að það sauð á mér við þessi orð sem viðhöfð voru í hópi fólks sem er að fást við vanda almennings alla daga, hver á sinn hátt.  Málið er að við þurfum ekki að sætta okkur við það og við eigum ekki að sætta okkur við það.  Það verður bankinn að sætta sig við.

En það var ekki bara viðskiptaveldi "auðmannanna" sem var svikamylla.  Eignasafn gömlu bankanna sem tengdist viðskiptum við "auðmennina" var ekki byggt á neinu.  Viðskiptalíkan gömlu bankanna byggði á afleiðuviðskiptum, þ.e. loftbólu eða sápukúlu.  Eða á ég að nota kunnuglega samlíkingu við lauk úr bíómynd.  Hvað er inni í lauk?  Maður flettir hverju laginu á fætur öðru af og innst er ekkert.  Það er enginn kjarni í lauk og þannig var það með kröfur bankanna á "auðmennina".  Það var ekkert þar að baki.  Ekkert.  Þrátt fyrir það mokuðu bankarnir peningum í "auðmennina", sem eru núna að fá allar sínar skuldir felldar niður vegna þess að þessir sömu bankar hjálpuðu "auðmönnunum" að komast hjá því að taka ábyrgð.  Það sem meira er, verið er að aðstoða þessa sömu "auðmenn" við að eignast aftur fyrirtækin sem þeir stjórnuðu en áttu raunar aldrei neitt í.  Svo virðist sem "auðmennirnir" munu "eiga" meira eftir uppgjörið, en þeir áttu nokkru sinni áður.  Þess vegna er almenningur að springa. 

Tikk, tikk, tikk - búmm!