Leita ķ fréttum mbl.is

Öšruvķsi endurgreišsluašferš óverštryggšra lįna

Stóri dómur meirihluta verštryggingarnefndarinnar er fallinn.  Ég ętla aš mestu aš fjalla um skżrslu nefndarinnar ķ annarri fęrslu, en hér langar mig ašeins aš svara einu atriši.  Žaš er varšandi of hįa upphaflega greišslubyrši óverštryggšra lįn.  Nefndin viršist halda aš verši verštryggingin bönnuš, žį sé enginn annar kostur fyrir lįnveitendur en aš bjóša mjög óhagstęš óverštryggš lįn.  Nokkuš sem er ķ hrópandi andstöšu viš nśverandi framboš į óverštryggšum.

Žrenns konar form vaxta

Mešan ég sat ķ stjórn Hagsmunasamtaka heimilanna, žį kynntum viš okkur hśsnęšislįn ķ nokkrum löndum.  Danska kerfiš er mjög įhugavert, en hafa veršur ķ huga aš žaš byggir aš nokkru leiti į samspili viš skattkerfiš.  Ég er ekki aš sjį rķkissjóš hafa efni į žvķ kerfi ķ bili og lęt žvķ umfjöllun um žaš bķša betri tķma.

Norska kerfiš er hins vegar frekar einfalt (fyrir utan tenginguna viš skattkerfiš).  Ķ Noregi er hęgt aš velja um žrenns konar vexti (aš sjįlfsögšu óverštryggša), ž.e. fasta, breytilega og fljótandi.  Fastir vextir eru sem sagt óbreytilegir vextir ķ nokkur įr samkvęmt samkomulagi milli samningsašila.  Breytilegir vextir eru vextir sem geta breyst samkvęmt fyrirfram įkvešinni reglu, en lįnveitandi veršur aš tilkynna lįntaka um slķka breytingu meš góšum fyrirvara.  Og fljótandi vextir eru sķšan vextir sem geta breyst daglega samkvęmt LIBOR eša öšrum slķkum vķsitölum. 

Stóra mįliš er žó aš lįntakar hafa möguleika į aš fęra sig į milli vaxtakerfa samkvęmt sérstökum reglum. Žannig getur lįntaki meš fasta vexti breytt vaxtavišmišinu ķ fljótandi vexti, ef hann telur lķklegt aš slķkir vextir verši lęgri en föstu vextir.  Į sama hįtt gęti hann skipt yfir ķ fasta vexti, ef hann óttast aš óstöšugleiki sé framundan.

Öllum ašferšunum fylgir įhętta fyrir bįša ašila samningsins, en jafnframt hafa bįšir ašilar leišir til aš verja sig fyrir žeirri įhęttu.

Nż endurgreišsluašferš

Žaš sem ég vil samt gera aš meginefni žessarar fęrslu er öšruvķsi endurgreišsluašferš til aš vega upp į móti hęrri vaxtabyrši fyrstu įr lįnstķma.  Nefndin taldi nefnilega aš afnįm verštryggingarinnar yrši sumum lįntökum svo žungbęr žar sem žeir gętu ekki rįšiš viš upphafsgreišslubyrši lįnanna.

Hugmyndin sem ég vil setja hér fram er ķ sjįlfu sér einföld.  Fyrstu X įr lįnstķmans greišir lįntakinn lįniš einfaldlega hęgar nišur.  Žó yrši um fastar afborganir aš ręša.  Aš žessum X įrum lišnum hękkaši afborgunin, žannig aš hęgt vęri aš greiša lįniš upp į žvķ sem eftirlifši lįnstķmans.

Til aš skżra žetta śt er best aš taka dęmi.  Notaš er 20 m.kr. lįn til 20 įra meš 4% vöxtum.  Skošum fyrst hver greišslubyršin vęri įn lęgri afborgunar fyrstu įri.  20 m.kr. lįn til 20 įra greišist nišur um 1 m.kr. į įri.  Föst afborgun śt allan lįnstķmann er kr. 83.333 į mįnuši og fyrsta vaxtagreišsla er 20 m.kr. x 4% /12 = 66.667 kr. Žvķ er fyrsta greišsla kr. 150.000. Eftir eitt įr eru greiddar 146.666 kr., eftir tvö įr 143.333 kr. og lękkar upphęšin um 3.333 kr. į įri uns hśn endar ķ 83.601 kr. ķ 240. og sķšustu greišslu.  Vegna dęmisins fyrir nešan er rétt aš nefna aš greišsla nr. 85 (fyrsta greišsla į 8. įri) vęri 126.669 kr.

Nęst skulum viš prófa ašferšina, sem ég legg til, mišaš viš aš afborgun lękki ķ 7 įr um tiltekiš hlutfall.  Hér verša skošuš tvö hlutföll, ž.e. 50% og 25%, sem afborgun fyrstu 7 įrin skeršist af tölunni sem greidd vęri įn skeršingarinnar, ž.e. af 83.333 kr.

Skeršing 50%:  Žetta žżšir aš ķ stašinn fyrir aš greiša 1 m.kr. į įri fyrstu 7 įrin ķ afborgunarhluta, žį eru greiddar 500.000 kr. eša 41.667 kr. į mįnuši.  Fyrsta greišsla vęri žvķ 41.667 + 66.667 = 108.334 kr.  Žessi greišsla lękkaši helmingi hęgar į įri eša um 1.666,5 kr. og yrši žvķ greišslan 106.667,5 eftir įr og 105.001 kr. eftir tvö įr og komin nišur ķ 96.668,5 kr. ķ lok 7 įra tķmabilsins.  Eftirstöšvarnar stęšu ķ 16,5 m.kr., žegar hętt vęri aš skerša afborganirnar.  Fyrsta mįnašarlega greišsla į óskertum afborgunum (greišsla nr. 85) vęri žį 160.769 kr. og sķšasta afborgunin 106.122 kr.

Skeršing 25%:  Žetta žżšir aš įrleg afborgun veršur 750.000 kr. ķ stašinn fyrir 1 m.kr. og mįnašarleg afborgun veršur 62.500 kr.  Fyrsta greišsla er žvķ 62.500 + 66.667 = 129.167 kr., sś 85. vęri 143.718 kr. og sś sķšasta 94.866 kr.

Til samanburšar vęri fyrsta afborgun į verštryggšu jafngreišslulįni meš 2% vöxtum 101.344 kr. og sś sķšasta mišaš viš 2% veršbólgu 150.343 kr.  Greišsla nr. 85 vęri 116.412 kr.

Loks mį taka til samanburšar óverštryggt jafngreišslulįn meš 4% vöxtum įn skeršinga.  Slķkt lįn vęri meš fasta greišslu śt allan lįnstķmann upp į kr. 121.196 og heildargreišslur upp į 29,1 m.kr.

Žar sem óverštryggšir vextir eru jafnhįir verštryggšum vöxtum plśs veršbólgu, žį er heildargreišslubyršin svipuš ķ žessum fjórum dęmum, munurinn er žó ķ kringum 2 m.kr., žar sem óverštryggša lįniš įn skeršinga er meš lęgstu heildargreišslurnar 28,0 m.kr., en lįn meš 50% skeršingu fyrstu 7 įrin er meš hęstu heildargreišsluna 30,1 m.kr. eša örlķtiš hęrra en verštryggša jafngreišslulįniš sem var ķ 29,8 m.kr.

 

YfirlitFyrsti mįn.85. greišslaLokagreišslaHeildargreišsla
Óverštryggt lįn įn skeršinga150.000126.66983.601    28,0 m.kr.
50% skeršing ķ 7 įr108.334160.769106.122    30,3 m.kr.
25% skeršing ķ 7 įr129.167143.71894.866    29,2 m.kr.
Verštryggt jafngreišslulįn101.344116.412150.343    29,8 m.kr.
Óverštryggt jafngreišslulįn121.196121.196121.196    29,1 m.kr.

 

Aš sjįlfsögšu vęri hęgt aš vera meš hvaša skeršingarhlutfall sem er og lengra eša styttra skeršingartķmabil. Vextir og veršbólga var viljandi vališ lįgt, žar sem lįg veršbólga lętur verštryggš lįn lķta betur śt.  Žegar vextir óverštryggšra lįna voru hękkašir ķ 8%, verštryggšir vextir stilltir į 4% og veršbólga į 4%, žį hękkušu heildargreišslur vegna lįnanna sem hér segir (ķ töfluröš aš ofan):  36,0 m.kr; 40,6 m.kr.; 38,1 m.kr.; 44,4 m.kr. og 40,3 m.kr.  Tekiš skal fram aš Landsbankinn bżšur nśna 6,75% óverštryggša breytilega vexti og 3,5% verštryggša breytilega vexti ķ 4,2% veršbólgu. Sem sagt óverštryggšir vextir nį ekki samtölu verštryggšra vaxta og veršbólgu.

Markmišiš meš žessari hugmynd er aš sżna fram į aš lķka er hęgt aš laga greišslur óverštryggšra lįna meš jöfnum afborgunum aš greišslugetu lįntaka.  Svo eru lķka til óverštryggš jafngreišslulįn.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Höfundur

Marinó G. Njálsson
Marinó G. Njálsson
Upplýsingaöryggi og persónuvernd eru mínar ær og kýr, þó ég blaðri um allt og ekkert hér á blogginu. Er í Hagsmunasamtökum heimilanna og berst fyrir réttlæti fyrir heimili í landinu.  Loks er ég faggiltur leiðsögumaður.  Netfangið mitt er mgn@islandia.is og netfang fyrirtækisins oryggi@internet.is.

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (29.3.): 4
  • Sl. sólarhring: 122
  • Sl. viku: 687
  • Frį upphafi: 1677709

Annaš

  • Innlit ķ dag: 2
  • Innlit sl. viku: 52
  • Gestir ķ dag: 2
  • IP-tölur ķ dag: 2

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband