Áritunarsaga úr banka

Mér barst um daginn póstur frá manni sem sagði mér sögu af samskiptum sínum við viðskiptabankannn sinn.  Hann óskaði eftir því að áritað væri á skuldabréf greiðsla af láni.  Hér fer saga hans nánast óbreytt eins og hann skrifar hana.  Eina sem ég breytti voru greinarskil og línuskipti.  Öllum nöfnum var breytt af bréfritara og bankinn ekki auðkenndur, þar sem ekki skiptir máli hver hann er, en einhverjir munu samt átta sig á því.

Raunir bankans

Eftir umfjallanir um lánamál heimilanna, ákvað ég að kanna nokkra hluti, t.d.: Eru lánapappíranir mínir hér á landi? Er skuldabréfið áritað fyrir innborgunum? Er lánið búið að skipta um eigendur?

Ég er þessi millistéttar auli, sem tók lán í íslenskum krónum með okkar ástsælu verðtryggingu.

Þegar ég fór í Bankann, með pening í vasanum, til að standa skil á afborgun af láninu, var ég nokkuð viss um að gjaldkeri væri ekki með Bréfið hjá sér, þannig að ég fór til “Bakvinnslunnar”.  Kynnti mig og sagði að erindið væri að greiða af láninu mínu. Það var auðsótt.  Greiðsluseðill var prentaður út, upphæð yfirfarinn og sammþykkt. Greiðsla boðin, en,

“Ég vildi gjarnan láta árita skuldabréfið fyrir afborgun”. 

Bakvinnsla “Ha, nei, nei, það gerum við ekki lengur.”

“Nú(dró upp Tilskipun um áritun afborgana á skuldabréf), en það er í lögum að Bankanum ber að gera það.  Eins og reynslan hefur sýnt okkur, er engum að treysta, þessi Banki gæti farið á hausinn, aftur, bréfið endað einhversstaðar og ég krafinn um greiðslu, frá fyrsta degi, af öllu bréfinu.”

Bakvinnslan var nú ekki sammála, “Þetta er allt skráð í Tölvunni.” 

“En ef Kínverskir tölvuhakkarar gera árás á Reiknistofuna og allt hrynur, ha?”

Bakvinnslan: “Það eru til afrit.”

“Mér er alveg sama, ég treysti þessu ekki og vildi gjarnan fá bréfið áritað, eins og ykkur ber lagaskylda til.” sagði ég kurteist, en ákveðið.

Bakvinnsla: “Já en, bréfið er í skjalageymslu” “Ekki mitt mál, viltu ekki renna þá eftir því...?”

Við sættumst á að áritun færi fram síðar.

Með greiðsluseðill í hendinni, gekk ég að gjaldkera og sýndi seðilinn.

“Ég ætla að fá að borga af þessu láni.”

Setti seðlana á borðið, gjaldkeri tók við þeim, skellti þeim í teljarann...

“Síðan þarf ég að fá áritun á skuldabréfið”

Gjaldkeri: “Nei, það geri ég ekki.”

“Víst” sagði ég og dró upp Tilskipunina, “þér ber skylda til þess samkvæmt lögum, þú ert að taka við greiðslu og ég á að fá áritun á skuldabréfið...”

Gjaldkeri fór vægast sagt í kerfi, hljóp úr básnum sínum, út úr stúkunni og inn til Skrifstofustjóra.  Jafn rjóðan gjaldkera hef ég ekki séð.

Eftir að skrifstofustjóri útibúsins hafði fengið beiðni mína, fór allt af
stað....  Viðskiptaþjónusta var sett í málið (lögfræðingur) og tími var ákveðinn fyrir
áritun.

Ég mætti á slaginu, og fékk að sjá bréfið, það hafði verið framselt til einhvers sjóðs, sem einhver á, í júlí 2008 (Lánið er tekið Nóv -05)

Nú hófst fjörið.  Sestir við borð voru: Ég, Skrifstofustjóri, Lögfræðingur og Bakvinnsla.

Fyrsta stimplun skall á bréfinu, og mér varð að orði: "Gott að stimpillinn var til!"

Lögfræðingur: "Hann var nú búin til fyrir þetta mál!"  Hann raðaði aftur bunka af löggiltum skjalapappír, sem viðbúið var að þyrfti fyrir allar áritanirnar.

Skrifstofustjóri: "Viltu láta árita stöðu lánsins eins og hún er í dag eða..?"

"Nei, ég vil fá áritun  frá framsalsdegi, því ekki getið þið áritað fyrir Skilanefndina"

Skrifstofustjóri: "Nei, en þú getur talað við þau."

"Það get ég ekki, því þið eruð með bréfið, það er ykkar að eiga við þau"

Undarlegur svipur kom upp á Bankafólkinu.

Upphófst nú mikið talnarím á mörgum blöðum, til að komast að stöðu lánsins við framsal 2008.  Einhver tala fannst og varð að áritun. Næsta tala var ekki eins góð, og eftir margar ferðir til "bakvinnslu" og tugi prentaðra síða, gafst Lögfræðingurinn upp, og játaði sig sigraðann, að sinni.

Allar útprentanir sem þau höfðu undir höndum, gáfu ekki rétta mynd af stöðu lánsins, og varð því að fresta fundi, fara niður í Höfuðstöðvar, láta lesa saman úr nokkrum kerfum rétta stöðu, og boða til  annars fundar. Átti þetta ekki allt að vera í Tölvunni?

Þetta tók tæpa klukkustund, og má búast við að þegar "Bakvinnslan" sest við að skrá, í minni viðurvist, allar 42 áritanirnar, að nokkur stund fari í það.  Ég reikna með að fylgja þessu eftir um hver mánaðarmót.

Mórallinn í sögunni er sá, að ekki þarf nema nokkur hundruð lánþega, sem mæta í sitt útibú, og krefjast áritunar, til að bankakerfið lamist.  Þar með erum við kominn með tromp, til að krefjast leiðréttingar á lánunum. 

Tilskipunin segir, að ef þú býður Bankanum greiðslu, en hann er ekki með bréfið við höndina, er Bankanum óheimilt að reikna vexti frá þeim degi er þú býður greiðslu. Bankinn verður að árita bréfið, ef þú vilt það, og vextir og dráttarvextir eru í frosti þangað til að svo er gert.

Það yrði því fljótt að myndast langur hali vaxtalausra lána, meðan beðið er eftir áritun.

---

Þetta er saga eins einstaklings, sem ákvað að bankinn ætti að fara að lögum.  Ég veit um fleiri sem hafa gert það og er Sturla Jónsson einn þeirra.  Þetta er sem sagt ekki saga hans. 

Mér sýnist í fljótu bragði að þessi banki hafi sett ekki undir 10 vinnustundir starfsmanna sinna í þetta mál.  Þetta var einn einstaklingur og eitt lán.  Hve marga þarf í viðbót til að setja allt á hliðina?

Tengill á tilmælin:  Tilskipun um áritun afborgana á skuldabréf

 

Athugasemdir

[Jónas Jónsson (IP-tala skráð) 28.1.2012 kl. 13:34]

Nú fer eihver auðrónin að hugsa um að hringja í þingmannin sem hann keypti og pannta bráðabyrgðajög!

[Þorsteinn Guðmundsson, 28.1.2012 kl. 14:03]

Ég spurðist fyrir um það hjá Lýsingu hf. hvort það væri möguleiki á að fá greiðslukvittanirnar mínar ógiltar ásamt því að gefa út nýjar fyrir "breyttum" greiðslum. Starfsmaður (lögfræðingur) Lýsingar svaraði því svo : " ef við þyrftum að gera það fyrir alla viðskiptavini þá færi fyrirtækið á hliðina". Mitt svar : "FRÁBÆRT,  ég skelli mér þá i þetta mál"

[Kolbrún Hilmars, 28.1.2012 kl. 14:25]

Þetta er góð saga!

Svona til gamans ætla ég að minna á hvernig þessu var háttað fyrir tölvuöldina. Vann í bankastofnun 1967-1973, þó aldrei sem gjaldkeri. Í hvert sinn sem viðskiptavinur kom til þess að greiða afborgun af láni þurftum við "bakvinnslan" að sækja skuldabréfið í eldtrausta skjalaskápinn; stimpla og færa inn afborgun, vexti og eftirstöðvar samkvæmt ákvæðum bréfsins í viðurvist viðskiptavinarins - sem hann síðan greiddi hjá gjaldkera í samræmi við áritunina.

Ástandið er orðið býsna slæmt ef skuldabréfið finnst ekki einu sinni!

[Hrannar Baldursson, 28.1.2012 kl. 14:35]

Góð saga. Er hægt að bæta við tengli á tilmælin?

[Þórður Grétarsson (IP-tala skráð) 28.1.2012 kl. 14:49]

Góð saga en ég er ansi hræddur um að sú ágæta tilskipun hans hátignar konungsins frá 9. febrúar 1798 um áritun afborgana á skuldabréf yrði felld úr gildi af þinginu ef almenningur tæki uppá þessu í stórum stíl. En skuldarar hafa vissulega rétt á þessu, tilskipunin er í fullu gildi og það er hægt að krefjast þess í votta viðurvist að skuldabréfið sjálft sé áritað við hverja afborgun af höfuðstól. Ef ekki er orðið við því er skuldara ekki skylt a greiða. Bankanum er þó heimilt að gefa út sérstakar kvittanir fyrir vöxtum. 

Þetta væri sérstaklega athyglisvert ef Íbúðalánasjóður ætti í hlut því öll frumrit skuldabréfa sjóðsins eru geymd á Sauðárkróki. 

Sjá: http://www.althingi.is/dba-bin/unds.pl?txti=/wwwtext/html/lagasofn/139b/1798092.html&leito=tilskipana\0tilskipananna\0tilskipanir\0tilskipanirnar\0tilskipun\0tilskipunar\0tilskipunarinnar\0tilskipunin\0tilskipunina\0tilskipuninni\0tilskipunum\0tilskipununum#word1

[Marinó G. Njálsson, 28.1.2012 kl. 14:59]

Tengillinn er kominn inn neðst í færslunni og líka hér.

[Ólafur (IP-tala skráð) 28.1.2012 kl. 16:45]

Áhugavert. Ég er einn af mörgum sem hafa verið að reyna að greiða aukalega inn á lánið mitt. Af þeirri greiðslu hefur hluti verið tekinn til að greiða niður verðbætur sem fallið hafa á lánið. Það kannski skiptir ekki máli en er það lánveitandans að ákveða það ef maður vill greiða niður höfuðstólinn. Annað. Getur þú sagt mér Marinó hvernig mál HH er statt varðandi útreikning lánanna, að verðbætur séu lagðar við höfuðstól og vextir greiddir af þeim?

[Billi bilaði, 28.1.2012 kl. 17:57]

Mig langar til að skilja aðeins betur. Getur einhver útskýrt fyrir mér hvað eftirfarandi hluti úr sögunni þýðir? 

"Skrifstofustjóri: "Viltu láta árita stöðu lánsins eins og hún er í dag eða..?"

"Nei, ég vil fá áritun frá framsalsdegi, því ekki getið þið áritað fyrir Skilanefndina"".

Er þarna verið að tala um framsalsdaginn 2008 þegar bréfið fer á milli?

Er líka verið að biðja um að bankinn útvegi áritanir frá Skilanefnd frumbankans fyrir afborgunum fram að þeim tíma?

[Marinó G. Njálsson, 28.1.2012 kl. 18:16]

Billi, ég hef ekki skýringu á því, en auðvitað átti að rita á bréfið frá fyrsta gjalddaga.

[Guðmundur Ásgeirsson, 28.1.2012 kl. 20:20]

Samkvæmt skuldabréfum sem ég sá nýlega, og afritum frá bæði nýja bankanum og úr þinglýsingarskrá, þá eru þau öll ennþá merkt sem eign gamla bankans og engin aðilaskipti skráð. Svo virðist því sem þessi maður geti sleppt því að endurgreiða lánin, þar til nýji bankin sýnir fram á lögmæti kröfu sinnar með því að framvísa skjölum þar að lútandi. Hafa þess engin merki sést að verið að kosta miklu í tilraunir til að innheimta lánin eða ganga að veðum þó ekki hafi verið greitt af þeim nokkuð lengi.

Ef mikill fjöldi viðskiptavina tæki sér slíka stöðu er líklegt að upphæfist önnur af tveimur mögulegum atburðarásum: 1) Nýji bankinn fer að láta reyna á þessi mál fyrir dómstólum, sem hann vinnur með því að múta dómaranum til að fremja réttarspjöll, eða þá 2) að hann skíttapar og í ljós kemur að enginn nema réttmætur þinglýstur veðhafi (gamli bankinn) getur löglega krafist aðfarar. Hjá slitastjórninni starfa örfáar hræður á einni hæð í skrifstofuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu, og þar sem um er að ræða einn af stóru bönkunum þremur hleypur fjöldi viðskiptavina á tugþúsundum og fjöldi lánaskjala eflaust á hundruðum þúsunda ef ekki milljónum blaðsíðna.

Það væri afar fróðlegt að sjá hveru fljótt þeim tækist að greiða úr flækjunni sem þá væri komin upp. Og hversu burðugir nýju bankarnir yrðu til að greiða fyrri aðfararþolendum skaðabætur.

[Erlingur Alfreð Jónsson, 28.1.2012 kl. 20:21]

Ég skil málið þannig að beðið er um áritun frá framsalsdegi í júlí 2008 og þá vakna eftirfarandi spurningar til að flækja þetta meira:

Hver þarf að sækja þær áritanir sem vantar fyrir framsalsdag til skilanefndar/fyrri kröfuhafa? Er það skuldarans eða núverandi kröfuhafa?

Og hvað ef skuldaraskipti hafa orðið á láninu? Getur nýr skuldari vottað greiðslur sem réttar er framkvæmdar voru fyrir hans aðkomu að skuldabréfinu?

Er ekki nauðsynlegt að tiltaka á skuldabréfinu á hvaða verði kröfuhafaskiptin fara fram eða er bara nóg að viðhlítandi áritun sé á skuldabréfinu um stöðu höfuðstólsins eftir síðustu greiðslu fyrir framsal?

[Guðmundur Ásgeirsson, 28.1.2012 kl. 20:23]

Billi. Ég skil þetta þannig að í þessu ákveðna tilviki hafi verið fram á áritun nýja bankans frá þeim degi sem hann eignaðist kröfuna. Þegar spurt hafi verið hvort árita ætti frá upphafsdegi lántöku, hafi viðskiptavinur afþakkað það pent, enda teldi hann sig ekki vera að tala í það sinn við upphaflegan eiganda kröfunnar heldur þann núverandi.

[Erla Magna Alexandersdóttir, 28.1.2012 kl. 20:58]

Við latum enn sem Bankarnir og aðrir sem senda á okkur rukkanir seu alltaf með lögin í sínum höndum - og borgum .

    Hræðslan við innheimtur LÖGMANNA ÁSAMT MARGFÖLDUN Á SKULDINNI FÆR OKKUR TIL AÐ BORGA HVAÐ SEM ER. 

   Verðum við ekki að fara að spyrna við fótum - og hugsa ?

[Marinó G. Njálsson, 28.1.2012 kl. 21:04]

Guðmundur, ég ræddi við þinglýsingastjórann í Kópavogi og hann sagði að sjá þeim hafi verið þinglýst yfirlýsingu á öll skuldabréf.  Þessi yfirlýsing kemur fram á þinglýsingarvottorði (veðbókarvottorði) og hef ég sannreynt það.  Sumar yfirlýsingarnar eru mjög skýrar meðan ekki þarf mikinn vilja til að skilja ekkert í hinum.

[Dexter Morgan, 28.1.2012 kl. 21:15]

Auðvita eiga allir að biðja um áritun. Þó ekki væri nema til þess að koma bönkunum, og eigendum þeirra, í skilning um að VIÐ ráðum einhverju sem skuldarar. Lögin eru ekki bara gerð fyrir lánadrottna, líka skuldara.

Ef þetta dugar hinum "venjulega" íslenska skuldara (með verðtryggt lán) til að koma honum í betri samningsstöðu þá segi ég GO á þetta, núna strax um næstu mán.mót.

[SE (IP-tala skráð) 28.1.2012 kl. 21:19]

Þetta gengur ekki, skv. túlkun SP fjármögnunar, á bílasamninga þar sem þeir eru víst ekki skuldabréf heldur eitthvað annað. Ég reyndi að fá að sjá frumritið mitt hjá SP en var bara boðið ljósrit af samningnum gegn greiðslu.

Þegar ég fór fram á að fá "lánið" áritað þá var mér tjáð að þessi lagaklausa gilti ekki vegna þess að þetta væri ekki skuldabréf. Ég veit reyndar ekki hvaða form dómar hæstaréttar settu þessa samninga í því ekki voru þeir leigumsamningar heldur lán í skilningi dóms og laga.

[Erlingur Alfreð Jónsson, 29.1.2012 kl. 03:00]

SE:  Bílasamningar SP eru lán, en ekkert skuldabréf var hins vegar gefið út.  Samningurinn er því nokkurs konar skuldaviðurkenning.  Þeir munu líklega reyna halda því fram að hann sé leigusamningur en dómur Hæstaréttar nr. 92/2010 er skýr hvað þetta varðar, um lánssamning er að ræða enda er samið um lokaverð í samningi.

Ef þú hefur náð upphaflega umsömdum heildarlántökukostnaði hvet ég þig til að íhuga að stöðva frekari greiðslur og krefjast afsals.  Það mun þó kosta þref og óþægindi. 

Bendi á hugleiðingar mínar um þetta efni hér:  http://rlingr.blog.is/blog/rlingr/entry/1219499/

[Marinó G. Njálsson, 29.1.2012 kl. 23:20]

Hér er gömul grein úr Mogganum um þessi mál:

Ólafslög kveða ekki á um upplýsingaskyldu banka